της Βαγγελιώς Σουμέλη
Στις 30 και 31 Ιανουαρίου 2015 το Φύλο Συκής ταξίδεψε στη γειτονική Ελευσίνα για να λάβει μέρος σε μία αλλιώτικη συνάντηση γυναικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό: Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Κουρδιστάν, Ολλανδία, Σουηδία και Τουρκία.
Με την Επιτροπή Γυναικών Χαλυβουργών στο τιμόνι της διοργάνωσης και της φιλοξενίας, 100 περίπου γυναίκες συναντήθηκαν στο πλαίσιο της 4ης προπερασκευαστικής συνάντησης για το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών που θα πραγματοποιηθεί στο Κατμαντού του Νεπάλ μεταξύ 13 και 18 Μαρτίου 2016, με σύνθημα “Γυναίκες του Κόσμου ανεβαίνουν τα ψηλότερα βουνά”.
Παρόλο που κάποιες γυναικείες οργανώσεις από τη Βοσνία, την Ουκρανία και τη Σερβία δεν κατάφεραν να παρεβρεθούν στη συνάντηση, έστειλαν γραπτή πληροφόρηση σχετικά με την κατάσταση των γυναικών στις χώρες τους. Μηνύματα αλληλεγγύης και σύντομες παρεμβάσεις έστειλαν επίσης οργανώσεις από το Εκουαδόρ, το Μάλι, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ, τη Νότια Αφρική και τη Σρι Λάνκα.
Από την Ελλάδα, εκτός από την Επιτροπή Γυναικών Χαλυβουργών και μεμονωμένα άτομα, συμμετείχαν οι συλλογικότητες: Αγωνιζόμενες Καθαρίστριες Υπουργείου Οικονομικών, Αδέσμευτη Κίνηση Γυναικών, Πρωτοβουλία Γυναικών σε Δράση-Πολίτες της Έδεσσας, Πρωτοβουλία Γυναικών Ενάντια στο Χρέος και τα Μέτρα Λιτότητας, Γυναίκες για την Υγεία, τα Αναπαραγωγικά και Σεξουαλικά Δικαιώματα, Σύλλογος Δανειοληπτών Τραπεζών Οφειλετών Δημοσίου, Χώρος Αλληλεγγύης Γυναικών Θεσσαλονίκης και η φεμινιστική ηλεκτρονική εφημερίδα Φύλο Συκής.
Παρασκευή 30/1: Οι γυναίκες μεταφέρουν τις εμπειρίες τους από την κρίση
Την πρώτη ημέρα το βήμα δόθηκε στις γυναικείες συλλογικότητες από την Ελλάδα, οι οποίες είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν αναλυτικά για τις εμπειρίες που έχουν αποκτήσει ως γυναικείες συλλογικότητες, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, τα θέματα στα οποία επικεντρώνονται, τις δράσεις και τους αγώνες τους, τις νίκες και τις ήττες που έχουν βιώσει, τα όνειρα και τις προσδοκίες για το μέλλον.
Στο επίκεντρο των τοποθετήσεων ήταν η επιδείνωση της ζωής των γυναικών ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και των κυβερνητικών πολιτικών λιτότητας. Μία τέτοια εξέλιξη ήταν μάλλον αναμενόμενη, αν σκεφτούμε ότι όλες σχεδόν οι συλλογικότητες ξεπήδησαν ουσιαστικά από την κρίση, ως άμεση ανάγκη των γυναικών ν’ αντιδράσουν σε αυτό που τους συνέβαινε και να διεκδικήσουν βασικά δικαιώματά τους. Στο πλαίσιο αυτό, όλες σχεδόν οι συλλογικότητες τόνισαν την αξία της αλληλεγγύης και την ανάγκη που υπάρχει ώστε η συνεργασία και ο αγώνας των γυναικών ενάντια σε κάθε μορφή πατριαρχίας, βίας, εκμετάλλευσης, καταπίεσης και υποτίμησης να έχει διάρκεια και να είναι αποτελεσματικός. Το παράδειγμα αντίστασης και θάρρους των Αγωνιζόμενων Καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών απέσπασε το θαυμασμό αλλά και το ενδιαφέρον όλων των γυναικών που συμμετείχαν στη συνάντηση. Όπως τόνισε και η εκπρόσωπος των Αγωνιζόμενων Καθαριστριών “Ποτέ πια δεν θα είμαστε οι ίδιες, αλλά πιο μαχητικές και δίπλα σε όσους διεκδικούν”.
Εκτός από τα εργασιακά και τα ασφαλιστικά δικαιώματα των γυναικών, υπήρξε έντονη συζήτηση για τα αναπαραγωγικά και σεξουαλικά δικαιώματά τους, κυρίως το ζήτημα της ‘ποινικοποίησης’ της μητρότητας σε περίοδο οικονομικής κρίσης καθώς και της ριζικής συρρίκνωσης του κράτους πρόνοιας, που επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την άνιση κατανομή των οικογενειακών υποχρεώσεων σε βάρος των γυναικών. Τόσο η Πρωτοβουλία Γυναικών σε Δράση-Πολίτες της Έδεσσας όσο και οι γυναίκες από το Χώρο Αλληλεγγύης Γυναικών στη Θεσσαλονίκη μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους σχετικά με δράσεις έμπρακτης αλληλεγγύης, ανταποκρινόμενες σε καθημερινές ανάγκες των γυναικών.
Οι γυναίκες της Θεσσαλονίκης έκαναν επίσης μία ενημέρωση για το Φεμινιστικό Καραβάνι της Παγκόσμιας Πορείας Γυναικών που θα ξεκινήσει στις 7 Μαρτίου 2015 από το Κουρδιστάν, στην Τουρκία, για να ταξιδέψει στη συνέχεια βόρεια, δυτικά, ανατολικά και νότια της Ευρώπης και να καταλήξει στην Πορτογαλία. Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την εναρκτήρια εκδήλωση που θα διοργανωθεί από το γυναικείο κουρδικό κίνημα και το τουρκικό Συντονιστικό της ΠΠΓ καθώς και το πέρασμα του καραβανιού από τη Θεσσαλονίκη δείτε εδώ, εδώ και εδώ.
Σάββατο 31/1: Προπαρασκευαστική συνάντηση για το συνέδριο στο Νεπάλ
Το πρωί της δεύτερης ημέρας σήμανε την επίσημη έναρξη της 4ης προπερασκευαστικής συνάντησης για το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών βάσης που θα πραγματοποιηθεί στο Κατμαντού του Νεπάλ το Μάρτιο του 2016.
Δεδομένου ότι δεν υπήρξε μία κεντρική θεματολογία, οι γυναίκες παρουσίασαν συνοπτικές εκθέσεις για την κατάσταση των γυναικών στη χώρα τους, με βάση τις ιδιαιτερότητες και την πολιτική συγκυρία της κάθε χώρας. Στο σύνολό τους ωστόσο οι παρουσιάσεις μοιράζονταν ένα κοινό στυλ αφήγησης, περισσότερο βιωματικό και λιγότερο θεωρητικό.
Γυναίκες από τον Ευρωπαϊκό Νότο όπως την Ελλάδα και την Ισπανία περιέγραψαν το φαινόμενο ντόμινο της οικονομικής κρίσης στη ζωή των γυναικών. Τόσο η εκπρόσωπος των Γυναικών Ανθρακορύχων της Ισπανίας όσο και η εκπρόσωπος της Επιτροπής Γυναικών Χαλυβουργών μίλησαν για τους πολλαπλούς ρόλους των καθημερινών γυναικών, τους αγώνες των εργατριών, υπαλλήλων, νοικοκυρών, μητέρων και συντρόφων ενάντια στην εργασιακή εκμετάλλευση των γυναικών και σε κάθε μορφή βίας.
Στην παρέμβασή της, η Σερβική φεμινιστική και αντιμιλιταριστική οργάνωση Γυναίκες στα Μαύρα μίλησε για την επιδείνωση της κατάστασης των γυναικών μετά τη νίκη του Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος. Όπως αναφέρθηκε, οι γυναίκες είναι τα μεγάλα θύματα της νέας οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας στη Σερβία, κυρίως οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας για τις οποίες είναι πολύ δύσκολο να ανταποκριθούν στα κριτήρια της αγοράς εργασίας για περισσότερη ευελιξία και μεγαλύτερη κινητικότητα. Εκτός από τη στέρηση βασικών εργασιακών δικαιωμάτων, οι γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση στην υγεία, ενώ το κοινωνικό κράτος πρόνοιας συρρικνώνεται όλο και περισσότερο. Ένα από τα βασικότερα ωστόσο προβλήματα για τις γυναίκες στη Σερβία είναι η βία, τόσο η ενδοοικογενειακή όσο και η δημόσια. Οι Γυναίκες στα Μαύρα επισημαίνουν ότι η αύξηση των κρουσμάτων βίας ενάντια στις γυναίκες, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, συνδέεται σε μεγάλο βαθμό και με την ατιμωρησία για τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν οι σερβικές δυνάμεις εναντίον των Αλβανών της περιοχής. Στο ίδιο πλαίσιο, πολλές κατηγορίες του πληθυσμού, όπως η LGBT κοινότητα και οι εθνοτικές μειονότητες, ιδιαίτερα οι Ρομά, στερούνται τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και πέφτουν θύματα βίας καθημερινά. Η οργάνωση αναφέρθηκε επίσης στην αύξηση των κρουσμάτων βίας και εκφοβισμού ενάντια σε μέλη της, μία κατάσταση που επιδεινώθηκε μετά τη σιωπηλή διαμαρτυρία που οργάνωσαν μαζί με άλλα μέλη του αντιπολεμικού και αντιεθνικιστικού κινήματος στις 26 Μαρτίου 2014, με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από τη σερβική στρατιωτική εκστρατεία στο Κοσσυφοπέδιο, ως φόρο τιμής στα θύματα, και απαιτώντας από τις αρχές να δικάσουν τους ενόχους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι παρεμβάσεις γυναικών από την Ολλανδία και τη Σουηδία. Όπως επισήμαναν κάποιες γυναίκες, στο άκουσμα και μόνο κάποιων χωρών, η κοινή γνώμη φαντάζεται έναν παράδεισο ισότητας, μία άποψη που απέχει πολύ από την πραγματικότητα των γυναικών σε αυτές τις χώρες.
Τα στατιστικά στοιχεία από τη Σουηδία σοκάρουν. Το 2014 δηλώθηκαν στις αστυνομικές αρχές 27.000 περιπτώσεις βίας ενάντια σε γυναίκες, 6.000 περιπτώσεις βιασμών και 17 δολοφονίες γυναικών, οι περισσότερες αποτέλεσμα ενδοοικογενειακής βίας, ένα πρόβλημα που όπως αναφέρθηκε μαστίζει όλες τις χώρες της Σκανδιναβίας.
Η νομοθεσία που απαγορεύει την πρακτική του Ακρωτηριασμού των Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων στη Σουηδία έχει τεθεί σε εφαρμογή από το 1982. Όμως, πρόκειται για μία αρκετά διαδεδομένη πρακτική σε συγκεκριμένες εθνοτικές ομάδες. Σε ό,τι αφορά τις πέντε αναγνωρισμένες εθνοτικές μειονότητες στη Σουηδία και τα κατοχυρωμένα δικαιώματά τους (π.χ. αναγνώριση της γλώσσας), η διαφορετικότητα στην πράξη αντιμετωπίζεται με καχυποψία και ρατσιστική συμπεριφορά. Ιδιαίτερα για τις γυναίκες που επιλέγουν να κυκλοφορούν δημόσια είτε με παραδοσιακές φορεσιές είτε με θρησκευτική ενδυμασία, η βία και ο ρατσισμός είναι μέρος της καθημερινότητάς τους και έχει ως αποτέλεσμα την απομόνωσή τους. Απογοητευτικά είναι και τα στοιχεία αναφορικά με τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των γυναικών που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους. Από το 42% των ανδρών που πληρώνουν διατροφή, η συντριπτική πλειοψηφία πληρώνει το ελάχιστο που καθορίζουν οι υπηρεσίες κοινωνικών ασφαλίσεων, ένα ποσό που ανέρχεται σε περίπου 135 ευρώ το μήνα, το ίδιο σχεδόν ποσό που ισχύει από το 1997 όταν θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το επίδομα στήριξης του παιδιού. Τα υπόλοιπα έξοδα για την ανατροφή των παιδιών βαρύνουν αποκλειστικά τις μητέρες, οι οποίες έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να είναι άνεργες ή να εργάζονται σε καθεστώς ευελιξίας, κυρίως με μερική απασχόληση. Ένα σημαντικό ζήτημα στη δημόσια ατζέντα στη Σουηδία αφορά τις γυναίκες συνταξιούχους. Με την Πολιτική Συμφωνία 19 για τις συντάξεις μεταξύ των Συντηρητικών και των Σοσιολδημοκρατών, το ποσοστό των φτωχών συνταξιούχων γυναικών έχει αυξηθεί δραματικά. Μεγάλος αριθμός γυναικών απασχολείται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, με μειωμένες αποδοχές και μειωμένες συντάξεις, ενώ πολλές γυναίκες, κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας, απασχολούνταν αποκλειστικά με απλήρωτη εργασία στο σπίτι.
Η παρέμβαση από την Ολλανδία ανέδειξε την ταξική διάσταση της ανισότητας των γυναικών. Στο επίκεντρο της συζήτησης ήταν οι συνέπειες της αποδόμησης του συστήματος φροντίδας τόσο για την απασχόληση των γυναικών όσο και σε επίπεδο κοινωνικής αναπαραγωγής. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση της Ολλανδίας, εδώ και τέσσερα χρόνια, κλείνει τις δημόσιες δομές φροντίδας και τις στέγες ηλικιωμένων και προχωράει στην ιδιωτικοποίηση σχεδόν όλου του κλάδου φροντίδας. Περισσότεροι από 100.000 εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους γυναίκες έχουν χάσει τη δουλειά τους, ενώ όλο και μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων στον κλάδο απασχολείται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και μειωμένες αποδοχές. Λόγω της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών φροντίδας και του υψηλού κόστους που αυτή συνεπάγεται, οι γυναίκες επιφορτίζονται σχεδόν εξολοκλήρου με τη φροντίδα των εξαρτώμενων μελών, των παιδιών και των ηλικιωμένων.
Το μεσημέρι του Σαββάτου πραγματοποιήθηκε πορεία η οποία κατέληξε στην πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως της Ελευσίνας, με συνθήματα, πανό και τραγούδια. Η ομάδα της Γερμανίας που ήταν και από τις πιο πολυπληθείς αντιπροσωπείες, τραγούδησε μία μελωδία των έγκλειστων στο Νταχάου ενάντια στο φασισμό και ακολούθησαν οι γυναίκες από την Ελλάδα με το τραγούδι Ακορντεόν σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη και μουσική του Μάνου Λοΐζου.
Η συνάντηση συνέχισε με συζήτηση μεταξύ όλων των παρεβρισκόμενων γυναικών, συνέδρων και παρατηρητριών. Η ανάδειξη αριστερής κυβέρνησης στην Ελλάδα μονοπώλησε το ενδιαφέρον των γυναικών από το εξωτερικό, τόσο σε σχέση με την απουσία ικανοποιητικού αριθμού γυναικών στη νέα κυβέρνηση όσο και σε σχέση με τις προσδοκίες του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα. Η υποεκροσώπηση των γυναικών στη νέα κυβέρνηση καθώς το πολιτικό έλλειμμα αναφορικά με τις προεκλογικές δηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τα φεμινιστικά αιτήματα και τα αιτήματα της LGBT κοινότητας είναι μία θέση που εκφράστηκε άλλωστε και επίσημα από τη φεμινιστική ομάδα του κινήματος PODEMOS, σε σχετική ανακοίνωσή της στις 28 Ιανουαρίου 2014 με το σύνθημα “Χωρίς τις γυναίκες δεν υπάρχει Δημοκρατία”.
Κάλεσμα για το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών
“Γυναίκες του Κόσμου ανεβαίνουν τα ψηλότερα βουνά”
13-18 Μαρτίου 2016 Κατμαντού – Νεπάλ
Οι καιροί είναι σκληροί αλλά οι γυναίκες αγωνίζονται ακόμη πιο σκληρά.
Ανεξάρτητα από το αν ζούνε σε ισχυρές ιμπεριαλιστικές ή σε φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες, οι γυναίκες είναι θύματα εκμετάλλευσης, καταπίεσης και υποτίμησης. Η παγκόσμια οικονομική και χρηματιστική κρίση χειροτέρεψε την κατάσταση των γυναικών, στερώντας από πολλές το βασικό τους δικαίωμα να ζουν με ελευθερία και εξιοπρέπεια.
Οι γυναίκες που εργάζονται στη βιομηχανία ένδυσης του Μπαγκλαντές ενώνονται και απεργούν ενάντια στην εκμετάλλευση. Στην Ολλανδία, οι γυναίκες διεκδικούν το δικαίωμά τους σε αξιοπρεπείς μισθούς και εργασιακή ασφάλεια. Στη Νότια Αφρική, οι γυναίκες μιλάνε και σηκώνουν το ανάστημά τους ενάντια σε μία ανήθικη κουλτούρα καθημερινών βιασμών. Γυναίκες μετανάστριες στο Μεξικό αγωνίζονται να επιβιώσουν και να ζήσουν με ανθρωπιά. Οι γυναίκες της Ανατολικής Ευρώπης διακινούνται και εξαναγκάζονται σε σεξουαλική δουλεία. Γυναίκες σε διάφορα έθνη στη Μέση Ανατολή παλεύουν για δημοκρατία και ελευθερία. Αγρότισσες και αυτόχθονες γυναίκες στην Ασία και τη Λατινική Αμερική αγωνίζονται με τον ιδρώτα και το αίμα τους για το δικαίωμά τους στη γη και στους πόρους.
Αλλά η φτώχεια και η πείνα με τα οποία προσπαθούν να γονατίσουν και να υποτάξουν τις γυναίκες, λειτουργούν σαν καύσιμο που τροφοδοτεί το λυσσαλέο αγώνα μας. Παντού στον κόσμο, οι γυναίκες ενώνονται, οργανώνονται και παλεύουν να σπάσουν τα δεσμά του πιο σάπιου συστήματος. Οι γυναίκες ψάχνουν για προοπτική, όραμα, ένα μέλλον όπου θα ζούνε απελευθερωμένες σε απελευθερωμένες κοινωνίες.
Το πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών που πραγματοποιήθηκε στο Καράκας της Βενεζουέλας το 2011 έφερε κοντά ποικίλες γυναικείες συλλογικότητες και γυναικεία κινήματα απ’ όλο τον κόσμο να φωνάξουν ότι οι γυναίκες αφυπνήστηκαν, ο αγώνας των γυναικών είναι ζωνατανός και το παγκόσμιο γυναικείο κίνημα είναι αποφασισμένο να πετύχει νέες νίκες. Το πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών διαπίστωσε ότι γυναίκες απ΄όλες τις γωνιές του κόσμου ζούνε με την κληρονομιά της Παγκόσμιας Ημέρας για τη Γυναίκα που καθιερώθηκε 100 χρόνια πριν με πρωτοβουλία της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Κλάρας Τσέτκιν και πολλών γυναικών που παρόλα τα εμπόδια που είχαν να αντιμετωπίσουν, με θυσίες, έσπειραν τους σπόρους εντείνοντας τον αγώνα για την απελευθέρωση των γυναικών.
Τώρα είναι η στιγμή να πάμε την ενότητα και τον αγώνα μας ακόμα πιο ψηλά.
Από τα μαθήματα και την έμπνευση του 1ου Παγκόσμιου Συνεδρίου Γυναικών στο Καράκας, οι γυναίκες του κόσμου που ζούνε και αγωνίζονται να χτίσουν έναν καλύτερο κόσμο για τις γυναίκες και την ανθρωπότητα καλούνται να συμμετάσχουν στο 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών που θα πραγματοποιηθεί στο Κατμαντού του Νεπάλ μεταξύ 13 και 18 Μαρτίου 2016.
Καλούμε τις γυναίκες στο Νεπάλ, στην κορυφή του κόσμου, εκεί που οι γυναίκες έπαιξαν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην ιστορία του αγώνα των λαών. Οι γυναίκες βρίσκονται στο προσκήνιο του λαϊκού κινήματος και αντίστασης, για την οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας.
Ελάτε στο 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών στην Ασία και αναλάβετε μία ισχυρή δέσμευση να παλέψουμε ενάντια στις αιτίες της καταπίεσής μας, ενάντια στο σύστημα που μας έχει καταδικάσει σε μία ζωή εκμετάλλευσης και υποδούλωσης. Ας ενωθούμε, ας οργανωθούμε και ας συνδεθούμε με όλα τα κινήματα που παλεύουν για απελευθέρωση, ας κάνουμε ένα βήμα προς τα εμπρός για την απελευθέρωση των γυναικών.
Γυναίκες του κόσμου ενωθείτε!
Σπάστε τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης!
Εμπρός στον αγώνα για την απελευθέρωση των γυναικών!
Για περισσότερες πληροφορίες: World Women’s Conference
