της Coral Herrera
Στοιχηθείτε ανά δύο παρακαλώ. Και αν είναι δυνατόν με άτομο του άλλου φύλου. Ευχαριστώ.
Η ιδέα του έρωτα που κληρονομήσαμε από την αστική τάξη του 19ου αιώνα θεμελιώνεται στον πιο αδίστακτο ατομικισμό: δεν είναι τυχαίο ότι από παιδιά μας γανώνουν το κεφάλι με την ιδέα ότι πρέπει να βρούμε ένα ταίρι. Η παρακμή των θρησκευτικών και πολιτικών ουτοπιών έφερε μια νέα ουτοπία, αυτή του ρομαντισμού, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα μας. Καθώς δεν πιστεύουμε πια ότι μπορούμε να σωθούμε όλοι μαζί, ως κοινωνία, ας περάσουμε τη ζωή μας ψάχνοντας να βρούμε κάποιον που να μας αγαπάει, και αφού μπήκαμε στη διαδικασία, κάποιον με τον οποίο να αναπαραχθούμε, να μοιραστούμε τους λογαριασμούς και να λύσουμε τα προβλήματά μας.
Ο πατριαρχικός ρομαντισμός βασίζεται στη φιλοσοφία “ο σώζον εαυτώ σωθήτω”, διαιωνίζεται από τα παραμύθια που μας διαβάζουν όταν είμαστε παιδιά, για να εγκατασταθεί στο υποσυνείδητό μας, εκεί που δεν φτάνει η λογική ανάλυση. Μέσα από ταινίες και τραγούδια, μέσα από τα στερεότυπα και τους πατριαρχικούς ρόλους που βλέπουμε παντού γύρω μας, απορροφούμε αυτή την ηγεμονική ιδεολογία. Με βάση αυτές τις αξίες χτίζουμε την αρρενωπότητα και τη θηλυκότητά μας και μιμούμαστε προκάτ μοντέλα ερωτικών σχέσεων. Το αποτέλεσμα της επικράτησης του “μαγικού ρομαντισμού” σε κάθε πτυχή της ζωής μας, είναι να πιστεύουμε τελικά ότι η αγάπη είναι η σωτηρία μας. Αλλά μόνο για τους εαυτούς μας, για σένα και για μένα, οι υπόλοιποι να κόψουν το λαιμό τους.
Η σύγχρονη ρομαντική αγάπη μας προσφέρει μια εξατομικευμένη λύση στα προβλήματα της πραγματικότητας. Όσο χτίζονται φωλίτσες αγάπης, τόσο αδειάζουν οι πλατείες γιατί εμείς ψάχνουμε το άλλο μας μισό καταναλώνοντας χάπι έντ. Ο ρομαντισμός του “ο σώζον εαυτώ σωθήτω” χρησιμεύει στο να υιοθετούμε ένα τρόπο ζωής βασισμένο στο ζευγάρι και την πυρηνική οικογένεια. Χρησιμεύει στο, κυρίως εμείς οι γυναίκες, να ξοδεύουμε τις οικονομίες μας, τον χρόνο και την ενέργειά μας, αναζητώντας το έτερο μας ήμισυ. Έτσι δεν αφοσιωνόμαστε σε άλλους στόχους, πιο δημιουργικούς ή χρήσιμους.
Ο καθένας (πνίγοντας τον πόνο του) με το ταίρι του. Οι πολιτιστικές και κτηματομεσιτικές βιομηχανίες μας πουλάνε ρομαντικούς παραδείσους για να κλειστούμε σε ευτυχισμένα σπιτικά. Νομίζω ότι αυτό αποτελεί μεγάλο μέρος της αιτίας που η πλειοψηφία του κόσμου παραμένουν κοιμισμένοι και αποδέχονται την απώλεια δικαιωμάτων και ελευθεριών, αποδίδοντας τα προβλήματά τους στην κακοτυχία ή διαμαρτυρόμενοι μέσα στα σπίτια τους μπροστά από την τηλεόραση, περιμένοντας να περάσει η μπόρα.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ποτέ δεν προωθούν την κοινωνική αγάπη, παρά μόνο όταν είναι να μας πουλήσουν Ολυμπιάδες ή ασφάλειες ζωής. Αν όλοι αγαπιόμασταν πολύ, το σύστημα θα κλονιζόταν, γιατί θα μπορούσαμε να οργανωθούμε για να υπερασπίσουμε τα δικαιώματά μας και να διαχειριστούμε τους πόρους μας, και αυτό θα ήταν επικίνδυνο. Για αυτό και προτιμούν να ενώνουμε τις ζωές μας δύο-δύο και όχι είκοσι-είκοσι: ένα ζευγάρι απογοητεύεται και παραιτείται πολύ πιο εύκολα από ότι μια μεγάλη ομάδα, είναι πιο εύκολο να αναπτυχθεί απογοήτευση και παραίτηση σε ένα ζευγάρι παρά σε ομάδες ανθρώπων.
Το πρόβλημα του έρωτα είναι ότι τον αντιμετωπίζουμε σαν να είναι προσωπικό θέμα, παρόλο που κάνει εκατομμύρια άτομα στον κόσμο δυστυχισμένα. Αν έχεις βαρεθεί να είσαι μόνη, αν ο/η σύζυγός σου θέλει διαζύγιο, αν ερωτευτείς τρελά χωρίς ανταπόκριση, αν ανέχεσαι υποτιμητική συμπεριφορά και ταπεινώσεις, αν ο/η σύντροφός σου σε απατάει, είναι δικό σου το πρόβλημα.
Κι όμως, τα ίδια συμβαίνουν σε πολλά εκατομμύρια ανθρώπων. Αν το να υποφέρεις για τον έρωτα είναι κάτι παγκόσμιο, τότε δεν είναι ένα ατομικό πρόβλημα, αλλά συλλογικό. Για κάποιους ο έρωτας είναι πρόβλημα επειδή δεν τον έχουν και για άλλους επειδή πίστεψαν στον πατριαρχικό ρομαντισμό και έχτισαν σπιτικές κολάσεις με βάση τη λογική κυρίαρχου/κυριαρχούμενου. Αυτή η λογική κυριαρχίας και υποταγής δημιουργεί ανελέητες μάχες για εξουσία στο εσωτερικό τον σπιτιών και διαιρεί τους άντρες και τις γυναίκες σε δυο πλευρές που αντιπαρατίθενται ως την αιωνιότητα. Πρόκειται για καθημερινές μάχες των φύλων που μας εξαντλούν και επιδεινώνουν την ποιότητα ζωής μας: τη δική μας και των γύρω μας.
Το προσωπικό είναι πολιτικό και ο τρόπος που ερωτευόμαστε μας είναι πατριαρχικός, παρόλο που δεν θέλουμε να μιλήσουμε για αυτό, γιατί τα συναισθήματα μας δεν είναι “σοβαρό” θέμα για ασχοληθούν με αυτό συνέδρια και συνελεύσεις. Οι ερωτικές μας σχέσεις μας κάνουν να υποφέρουμε και είναι απίστευτα συγκρουσιακές: κι όμως, συνεχίζουμε αγκιστρωμένοι στα καθιερωμένα μοντέλα ερωτικής συμπεριφοράς, γιατί η πατριαρχία κυλάει στις φλέβες μας.
Κάνουμε αναλύσεις γύρω από την ελευθερία, την γενναιοδωρία, την ισότητα, τα δικαιώματα, την αυτονομία… αλλά στο κρεβάτι και στο σπίτι δεν είναι τόσο εύκολα τα πράγματα: δεν μπορούμε να μοιράσουμε ισότιμα τις δουλειές τους σπιτιού, να αντιμετωπίσουμε τη ζήλεια μας, να επικοινωνήσουμε με ειλικρίνεια, να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας, να χωρίσουμε με στοργή. Πρέπει να τολμήσουμε να σπάσουμε τις παλιές συνήθειες για να μάθουμε να αγαπιόμαστε καλά, να δημιουργούμε όμορφες σχέσεις, να νοιαζόμαστε για πολλούς ανθρώπους και όχι μόνο για το ταίρι μας.
Για να αλλάξουμε ή να βελτιώσουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε, πρέπει να αντιμετωπίσουμε πολιτικά το θέμα του έρωτα και δημιουργήσουμε δεσμούς στοργής πέρα από το ζευγάρι. Πρέπει να αποδομήσουμε και να ξανασκεφτούμε τον έρωτα για να βελτιώσουμε τις εργασιακές μας σχέσεις, τις σχέσεις μας με τους γείτονες, με τους φίλους μας, για να μπορέσουμε να φτιάξουμε πιο ισότιμες και διαφορετικές σχέσεις, για να βελτιώσουμε τη συνύπαρξη μεταξύ των λαών. Δείχνοντας εμπιστοσύνη στους άλλους, αλληλοεπιδρώντας στους δρόμους, φτιάχνοντας δίκτυα αλληλεγγύης και συνεργασίας. Δουλεύοντας ενωμένοι για να κτίσουμε μια ισότιμη, οριζόντια και πιο αγαπημένη κοινωνία.
Πρέπει λοιπόν, να δώσουμε περισσότερο χώρο στον έρωτα στη ζωή μας, να μην τον περιορίζουμε μέσα στο ζευγάρι, και να μάθουμε να αγαπάμε καλά και να αγαπάμε πολύ. Πόσο πολύ το χρειαζόμαστε…
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα el diario και μπορείτε να το βρείτε εδώ
μετάφραση: Ιουλία Λειβαδίτη
