της Γεωργίας Μανώλη
Στις 7 Δεκέμβρη του 2016, η τοπική κυβέρνηση του Buenos Aires (υπενθύμιση: η Αργεντινή διοικητικά είναι ομοσπονδιακό κράτος) ψήφισε την ποινικοποίηση της σεξουαλικής παρενόχλησης στο δρόμο. Η ποινικοποίηση αυτή περιλαμβάνει όλες τις μορφές της παρενόχλησης όπως την λεκτική παρενόχληση ή εξύβριση, την καταδίωξη ή την παρακολούθηση, τον δημόσιο αυνανισμό και την απρεπή επίδειξη γεννητικών οργάνων, την σωματική επαφή χωρίς συγκατάθεση και την φωτογράφιση γεννητικών οργάνων ή την προβολή ανάλογων φωτογραφιών επίσης χωρίς συγκατάθεση. Οι παραβάτες θα πληρώνουν πρόστιμο 1.000 πέσος πρόστιμο (60 ευρώ) και θα προσφέρουν 10 μέρες κοινωφελoύς εργασίας. Η απόφαση αυτή έγινε δεκτή τόσο με ενθουσιασμό όσο και με κάποιες επιφυλάξεις και αμφιβολίες από τις φεμινιστικές οργανώσεις της Αργεντινής. Η Raquel Vivanco, εκπρόσωπος της ΜΚΟ «Γυναίκες της Λατινοαμερικάνικης Μητέρας Πατρίδας» (MuMaLá) καλωσόρισε την απόφαση αυτή αφού «η σεξουαλική παρενόχληση στο δρόμο είναι η πιο κανονικοποιημένη μορφή της έμφυλης βίας» και έτσι «το γεγονός ότι οι γυναίκες πρέπει να σκαρφίζονται διάφορες στρατηγικές, όπως το να αλλάζουν πεζοδρόμιο ή να ντύνονται διακριτικά είναι από μόνο του μια μορφή σεξιστικής βίας η οποία σκιαγραφεί την απουσία του κράτους». Η Vivanco σε εκδήλωση της MKO μάλιστα παρουσίασε, μια μέρα πριν τη ψήφιση του νομοσχεδίου, έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 10 περιφέρειες της Αργεντινής και έδειξε ότι το 100% των γυναικών που ερωτήθηκαν, έχουν παρενοχληθεί κάποια στιγμή στο δρόμο. Ειδικότερα, το 50% απάντησε ότι δέχθηκαν σεξουαλικά σχόλια ενώ το 47% δήλωσε ότι τις είχε ακολουθήσει κάποιος άνδρας ενώ περπατούσαν στο δρόμο (Le Monde).
Ωστόσο κάποιες φεμινίστριες δηλώνουν σκεπτικές ως προς τον νέο νόμο όπως για παράδειγμα η δημοσιογράφος Mariana Carbajal η οποία αναρωτιέται αν τελικά η ποινικοποίηση είναι ο καλύτερος τρόπος για την εξάλειψη της σεξιστικής βίας, μιας βίας που είναι τόσο βαθειά ριζωμένη στην αργεντινίτικη κουλτούρα (Pagina/12). Προσθέτει μάλιστα ότι «δεν μπορώ να φανταστώ να τον εαυτό μου να πηγαίνει να καταγγείλει παρενόχληση στο δρόμο στην ίδια αυτή αστυνομία που δεν κάνει τίποτα όταν έρχονται γυναίκες στο τμήμα με μαυρισμένο μάτι αφού τις έχουν δείρει στο σπίτι τους». Επίσης, ενδεικτικό άλλωστε αυτής της σεξιστικής κουλτούρας κατά την Carbajal είναι η σεξιστική δήλωση του κεντροδεξιού Προέδρου της Αργεντινής, Mauricio Macri, το 2014 όταν ήταν μάλιστα δήμαρχος του Buenos Aires, ότι στις γυναίκες αρέσει να τους λένε ένα «piropo» όταν για παράδειγμα πηγαίνουν στο μανάβη για ψώνια ακόμα κι όταν είναι σχόλιο για «το πόσο ωραίος είναι ο κώλος τους» (Cultura Collectiva). Το piropo στα ισπανικά της Λατινικής Αμερικής είναι συνώνυμο του αντίστοιχου«cat-calling» στα αγγλικά και δεν έχει μετάφραση στα ελληνικά καθώς ακριβώς δεν υπάρχει ακόμα αντίστοιχος και ακριβής ορισμός για την σεξουαλική παρενόχληση στο δρόμο-ίσως η κοντινότερη μετάφραση να είναι το καμάκι. Παρεμπιπτόντως η φράση «το πόσο ωραίος είναι ο κώλος σου» από έναν άγνωστο σε μια γυναίκα που βρίσκεται στο δημόσιο χώρο δεν αποτελεί φιλοφρόνηση ή φλερτ σε καμία γλώσσα. Αυτός ο Πρόεδρος κράτους λοιπόν, που πιστεύει ότι οι γυναίκες επιθυμούν τη σεξουαλική παρενόχληση στο δρόμο, δέχθηκε το Νοέμβρη στο Προεδρικό Μέγαρο συγγενείς των θυμάτων της σεξουαλικής βίας, ένα μήνα δηλαδή μετά την δολοφονία και την σεξουαλική κακοποίηση της 16χρονης Lucia Perez!
Οι φωνές αυτές, οι οποίες αμφιβάλλουν για την αποτελεσματικότητα της ποινικοποίησης, αναφέρονται και στα στοιχεία που δείχνουν ότι η έμφυλη βία έχει αυξηθεί από το 2008 κατά 78% και ότι μια γυναίκα δολοφονείται στην Αργεντινή ανά 30 ώρες παρά το νόμο του 2012 για την ενδοοικογενειακή βία και τα εγκλήματα τιμής (Global Citizen). Ο υπεύθυνος νομοθέτης ωστόσο για το νομοσχέδιο αυτό, Pablo Ferreyra, επιμένει ότι «επειδή κάποιες μορφές της δημόσιας σεξουαλικής παρενόχλησης είναι βαθειά ριζωμένες στην κουλτούρα μας αυτό δεν αποτελεί λόγο να ανεχόμαστε μια τέτοια κακοποίηση» και ότι ο νόμος αυτός συνοδεύεται και από ενημερωτικές και το κυριότερο εκπαιδευτικές καμπάνιες σχετικά με την έμφυλη βία και την παρενόχληση. Με δεδομένο ότι 230 γυναίκες έχουν δολοφονηθεί το 2016 μόνο στο Buenos Aires, ο νόμος αυτός αφενός είναι ένα θετικό βήμα προς την καταπολέμηση της έμφυλης βίας αφετέρου όμως καταδεικνύει το γεγονός ότι χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη για να ξεριζωθεί η πατριαρχία και ο σεξισμός από την κουλτούρα μιας οποιασδήποτε χώρας.
