της Χριστίνας Πάντζου
Ενα πλήθος διαδηλώνει στο κέντρο της Λίμα. Στην πρώτη γραμμή κοπέλες που σηκώνουν ψηλά τις φούστες τους αποκαλύπτοντας τα πόδια τους ζωγραφισμένα με σταγόνες αίματος που κυλούν. Με αυτό τον τρόπο αποτίουν φόρο τιμής στις χιλιάδες των φτωχών γυναικών του Περού που εν αγνοία τους υποβλήθηκαν σε αναγκαστική στείρωση.
Και συγχρόνως γιορτάζουν την απόφαση των εισαγγελικών αρχών να ανοίξει ξανά -έπειτα από δυόμισι χρόνια- ο φάκελος αυτού του τεράστιου σκανδάλου της κυβέρνησης Φουτζιμόρι.
Η Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε ήδη απαιτήσει από τον περσινό Οκτώβριο να ερευνηθούν εκ νέου οι καταγγελίες 2.074 γυναικών που -χωρίς να έχουν δώσει εν γνώσει τους συναίνεση ή που κάτω από ασφυκτικές πιέσεις- υποβλήθηκαν σε «εθελούσια χειρουργική στείρωση», όπως αποκαλούσαν οι αρχές τη μέθοδο στείρωσης που εφάρμοσαν στο πλαίσιο του οικογενειακού προγραμματισμού.
Η κυβέρνηση Φουτζιμόρι ακολούθησε μια επιθετική πολιτική που στο διάστημα 1995-2001 οδήγησε στη στείρωση περισσότερων από 270.000 γυναικών, στην πλειονότητά τους φτωχές, αποκλεισμένες αγρότισσες και ιθαγενείς Κέτσουα.
Στην υπόθεση εμπλέκονται δεκάδες αξιωματούχοι, περιλαμβανομένων και δύο πρώην υπουργών Υγείας και του επικεφαλής του Προγράμματος Αναπαραγωγικής Υγείας, οι οποίοι αρνούνται την κατηγορία για εξαναγκασμό σε στείρωση επιμένοντας πως όλες οι γυναίκες υποβλήθηκαν εθελοντικά στην επέμβαση.
Ωστόσο, ήδη από το 1999, με αφορμή τον θάνατο της Μερμίτα Μεστάνσα λίγες μέρες μετά τη στείρωσή της σε υποτυπώδεις συνθήκες, έκθεση της Επιτροπής της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, είχε καταγγείλει την πρακτική αποκαλύπτοντας πως τα κέντρα υγείας δέχονταν πιέσεις και «κίνητρα» για να εφαρμόσουν το πρόγραμμα στείρωσης οδηγώντας χιλιάδες γυναίκες στο χειρουργείο είτε μέσω εκβιασμών είτε αποσπώντας τους μια υπογραφή συναίνεσης χωρίς στην πραγματικότητα να γνωρίζουν τις συνέπειες της επέμβασης.
Σύμφωνα με την έκθεση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής που ερεύνησε το σκάνδαλο το 2002, αξιωματούχοι απειλούσαν τους εργαζόμενους στα κέντρα υγείας ότι θα τους κόψουν τις υπερωρίες ή δεν θα τους ανανεώσουν τις συμβάσεις αν δεν τηρούσαν έναν συγκεκριμένο αριθμό στειρώσεων ανά εβδομάδα και μήνα.
Το αποτέλεσμα ήταν πολλοί από αυτούς να παρενοχλούν συστηματικά γυναίκες προκειμένου να στειρωθούν, να τις εκβιάζουν απειλώντας τες με περικοπή κοινωνικών παροχών ή να εξαγόραζαν τη συναίνεσή τους με λίγα τρόφιμα.
Οπως επισημαίνει η ίδια έκθεση, η USAID (Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης) ήταν ένας από τους βασικούς φορείς χρηματοδότησης της εκστρατείας στείρωσης στο Περού.
Με το εκ νέου άνοιγμα του φακέλου η έρευνα θα επεκταθεί πλέον σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ παραμένει άγνωστο αν εκπρόσωποι αυτής της οργάνωσης που υπάγεται στην πραγματικότητα στο αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών θα παραπεμφθούν για αυτή την απαράδεκτη πρακτική κοινωνικής ευγονικής.
Πηγή: εφημερίδα των συντακτών
