της Μαρίας Τριαντοπούλου
Εχτές στη Αγγλία ανακοινώθηκαν τα λογοτεχνικά βραβεία Βooker, τα σημαντικότερα βραβεία του είδους. Παρόλο που το Βooker απονεμήθηκε στην Eleanor Catton για το βιβλίο The Luminaries εγώ θέλω να μιλήσω για ένα άλλο βιβλίο της λίστας των προτεινόμενων για το φετινό βραβείο. Θέλω να μιλήσω για το βιβλίο του Ιρλανδού συγγραφέα Colm Toibim με τον αιρετικό τίτλο «Το Ευαγγέλιο της Μαρίας».
Πρόκειται για μια σύντομη και περιεκτικότατη νουβέλα που εξιστορεί τα γεγονότα που οδήγησαν στη σταύρωση του Ιησού, την ίδια τη σταύρωση του άλλα και όσα επακολούθησαν ώστε να τεθούν οι θεμέλιοι λίθοι μιας ολόκληρης θρησκείας. Την ιστορία την αφηγείται η μάνα του Ιησού, ανατρεπτικά, ανθρωπινά και απόλυτα σπαραχτικά. Όπως ο νομπελίστας Πορτογάλος συγγραφέας Jose Saramango έτσι και ο Colm Toibim αποδομώντας την ιστορία της θυσίας του Χριστού μιλάει για τον πόνο άλλα και τον θυμό της μάνας, που δεν ήθελε τον γιο της ούτε ήρωα, ούτε σύμβολο, ούτε εξιλαστήριο θύμα. Τον ήθελε καλά, στο σπίτι του, στη δουλειά του, να μεθάει με τους φίλους του, ίσως να έχει οικογένεια και παιδιά, να είναι ευτυχισμένος και χαρούμενος. Ονειρευόταν δηλαδή ο,τι κάθε μάνα: να έχει έναν γιο ζωντανό να καμαρώνει όχι έναν γιο που κάνει θαύματα, τρελό, ταλαντούχο, ριψοκίνδυνο ή ηρώα. Τον παρακολουθεί καθώς έχει πάρει τον δρόμο της «καταστροφής και της απώλειας», όπως εκείνη το αντιλαμβάνεται, και θέλει να τον προλάβει, να τον σταματήσει, να τον σώσει γιατί βλέπει ξεκάθαρα το κακό να παραμονεύει.
Το βιβλίο το διάβασα απνευστί και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Τις μέρες εκείνες, σαν τραγική επιβεβαίωση της κατά Toibim θεώρησης της αρχέτυπης μάνας του χριστιανισμού άκουσα μια συνέντευξη της μάνας του Παύλου Φύσσα. Κι εκείνη, όπως κάθε μάνα που χάνει το παιδί της άδικα και βίαια, δεν μπορεί να αντισταθμίσει τον απερίγραπτο και αβάσταχτο πόνο ούτε με την σκέψη ότι ίσως ο θάνατος αυτός αποτελέσει την αρχή του τέλους μιας δολοφονικής και εγκληματικής οργάνωσης όπως είναι η Χρυσή Αυγή, ούτε με τη σκέψη ότι ο γιος της είναι ήρωας, σύμβολο αγώνα και αντίστασης, αθάνατος και αιώνια νέος.
Παρόλο που είχα γνωρίσει κάποτε μια Ιρλανδή, μάνα τριών αγοριών, που μου είχε πει ότι δεν θα την πείραζε αν και οι τρεις γιοι της πέθαιναν προασπιζόμενοι την ενωμένη κι ανεξάρτητη Ιρλανδία, παρόλες τις εκατοντάδες ιστορίες για μανάδες που περήφανες ξεπροβοδίζουν τον γιο τους να πάει να σκοτωθεί σε έναν πόλεμο που εκείνες ούτε επέλεξαν ούτε θέλησαν, ή να θυσιαστεί για τα ιδανικά του και να δώσει και τη ζωή του ακόμα για τον αγώνα τον αγαθό, παρόλο που η Σπαρτιάτισσα μάνα προτιμούσε να δει τον γιο της νεκρό πάρα ηττημένο – λυπάμαι που θα απογοητεύσω και τους ιδεαλιστές και τους πατριώτες και τους αγωνιστές – εγώ πιστεύω ότι όσο κι αν δεν το δείχνουν, όσο κι αν δεν το λένε όσο κι αν σκύβουν το κεφάλι στο αναπόφευκτο, όπως και η μάνα του Ιησού του Toibim έτσι και η μάνα του Παύλου ή του Αλέξη ή τόσων και τόσων άλλων δεν θέλουν μια φωτογραφία στον τοίχο, έναν δρόμο με το όνομα του γιου τους, ένα παράσημο ή ένα ηρώον αλλά τον γιο που χάσανε άδικα και βίαια, τον γιο που δεν κατάφεραν τελικά να προστατέψουν από το κακό που τόσα χρόνια ξορκίζαν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους. Γιατί αυτόν οι μανάδες ξέρουν ότι, τίποτα, μα τίποτα δεν θα τους τον φέρει πίσω.
Πηγή: tvxs
