Έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για το ποσοστό φτώχειας στη χώρα: θύμα τα μονογονεϊκά νοικοκυριά

της Δήμητρας Σπανού

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Στατιστικής Αρχής, το 21,4% του συνολικού πληθυσμού της Χώρας απειλείται από τη φτώχεια, όπως προκύπτει από τη δειγματοληπτική έρευνα εισοδημάτων και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών για το έτος 2011. Επίσης, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας μαζί με όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (κοινωνικά επιδόματα, συντάξεις) ανέρχεται σε 24,8%. Αν όμως αυτά κοπούν, τότε ανέρχεται στο πραγματικά εντυπωσιακό 44,9%. Στη μείωση του ποσοστού φτώχειας συμβάλλουν κυρίως οι συντάξεις, με ποσοστό 20,1%, τις οποίες οι κυβερνήσεις του μνημονίου κάνουν ειλικρινή αγώνα για να εξαφανίσουν.

Μερικά από τα στοιχεία που ξεχωρίζουν:

Σύμφωνα με την έρευνα, το κατώφλι του κινδύνου φτώχειας ανά άτομο βρίσκεται στα 6.591,00 ευρώ και για νοικοκυριά με δυο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών στα 13.842,00 ευρώ. Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 901.194 και τα μέλη τους σε 2.341.400.

Ο κίνδυνος φτώχειας για παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 23,7% και είναι υψηλότερος κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες από το αντίστοιχο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού.

Ο κίνδυνος φτώχειας για άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών υπολογίζεται σε ποσοστό 23.6% και είναι αυξημένος κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2010.

Ο πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται σε 3.403.000 άτομα.

Ο πληθυσμός που διαβιεί σε νοικοκυριά που δεν εργάζεται κανένα μέλος ή εργάζεται λιγότερο από 3 μήνες συνολικά το έτος ανέρχεται σε 837.300 άτομα, ενώ στο προηγούμενο έτος (2010) ανερχόταν σε 544.800 άτομα.

Ο πληθυσμός που απειλείται από τη φτώχεια είναι κυρίως:

– Άνδρες άνεργοι (48,4%)
– Μονογονεϊκά νοικοκυριά με, τουλάχιστον, ένα εξαρτώμενο παιδί (43,2%)
– Λοιποί μη οικονομικά ενεργοί (εκτός συνταξιούχων (30,0%)
– Νοικοκυριά με έναν ενήλικα ηλικίας 65 ετών και άνω (29,7%)
– Μονοπρόσωπα νοικοκυριά με μέλος θήλυ (25,8%)
– Παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (23,7%)

Μερικά πρώτα σχόλια

Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι εντυπωσιακά και μιλούν από μόνα τους. Ειλικρινά προσπαθώ να καταλάβω ποιές ομάδες δεν κινδυνεύουν από τη φτώχεια. Όμως το πιο λυπηρό είναι τα ποσοστά φτώχειας για τα παιδιά και για τους ηλικιωμένους. Δύο ομάδες ευαίσθητες και ευάλωτες, που χρειάζονται τη φροντίδα και την πρόνοια,  αν και για πολύ διαφορετικούς λόγους. Είνια κρίμα για την κοινωνία μας αυτές οι ομάδες να υποφέρουν.

Έπειτα θα πρέπει να σημειωθεί πως αν και, όπως φαίνεται και παραπάνω, οι γυναίκες που μένουν μόνες βρίσκονται ανάμεσα στις ομάδες υψηλού κινδύνου, τα ποσοστά κινδύνου σε σχέση με τους άντρες έχουν μικρή διαφορά. Συνολικά για τις γυναίκες φτάνει το 21,9% ενώ για τους άντρες το 20,9% και για τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά 25,8% και 24,% αντίστοιχα.

Το μεγάλο πρόβλημα εντοπιζεται στα μονογονεϊκά νοικοκυριά καθώς ο κίνδυνος φτώχειας ανέρχεται σε 43,2%, τη στιγμή που για τις οικογένειες με δύο γονείς και ένα παιδί ανέρχεται σε 17,7%. Για αυτή την εξέλιξη δύο σύντομες σκέψεις: από τη μια η συντριπτική πλειοψηφία των μονογονεϊκών οικογενειών έχει γυναίκα αρχηγό. Δεύτερον, όσο προχωράει η κρίση ουσιαστικά τιμωρούνται κάποιες άλλες επιλογές πέρα από την παραδοσιακή οικογένεια – ασχέτως φύλου. Το διαζύγιο ή η επιλογή ανατροφής παιδιών εκτός γάμου, παρά τα όποια προβλήματα, όπως τα αυξημένα βάρη, αποτελούν μια συνειδητή επιλογή ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας. Μέσα από την έρευνα συμπεραίνουμε πως η μείωση των εισοδημάτων, η ανεργία, οι περικοπές, η απουσία κράτους πρόνοιας και οποιασδήποτε παρόμοιας δομής φαίνεται πως έχει χτυπήσει ασύμμετρα αυτή την επιλογή. Άραγε, αυτές οι οικογένειες πώς επιβιώνουν;