του ηλεκτρονικού αναγνώστη
Θέλω να βλέπω μεγάλες γυναίκες στις παμπ και στα καφέ, να οδηγούν ποδήλατα, να είναι φρικιά, να κάνουν γυμνισμό, να πίνουν και να καπνίζουν, να πηγαίνουν σε συναυλίες, να κατεβαίνουν σε πορείες. Να γερνούν έξω από τους τέσσερις τοίχους με τα σεμεδάκια, τα εικονίσματα και την καταπίεση στο μάνταλο, γαμώτο.
– Niemands Rose, Για τη γυναίκα, το γήρας, το γαμώτο
Είναι από τις καλές στιγμές του internet και της λογοτεχνίας. Τα κείμενα μιας blogger που παρακολουθείς από την αρχή να γίνονται βιβλίο, που να φτάνει μάλιστα μέσα σε λίγους μήνες την τρίτη του έκδοση.
“Τα φώτα στο βάθος. Αφηγήσεις μικρού μήκους” (α’ έκδοση: Μάιος 2013, Εκδόσεις Απόπειρα) είναι μια επιλογή 38 κειμένων που πρωτοδημοσιεύτηκαν στο blog της Niemands Rose από το 2007. Όπου το ψευδώνυμο Niemands Rose έλκει την καταγωγή του από την ποιητική συλλογή Die Niemandsrose του Πάουλ Τσέλαν, που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά ως “Του κανενός το ρόδο”.
Οι «αφηγήσεις μικρού μήκους» δεν μπορούν να ενταχθούν στα γνωστά μας κειμενικά είδη. Προσπαθώντας να ονομάσουμε το νέο με παλιά ονόματα, θα λέγαμε ότι πρόκειται για διηγήματα – αλλά στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Εκτείνονται συνήθως σε 2-3 σελίδες, σπάνια λιγότερες ή περισσότερες, έχουν μια συντομία -που πυκνώνει το περιεχόμενο- ενδεικτική της πρώτης τους δημοσίευσης ως posts σε blog. Και το κειμενικό τους είδος είναι ακριβώς αυτό: αναρτήσεις σε blog.
Και πράγματι τα κείμενα της Niemands Rose οφείλουν πολλά στο internet, πέρα από τη μορφή τους. Είναι τα κείμενα κάποιας που δεν ξεκίνησε να γίνει συγγραφέας, αλλά ξεκίνησε να γράφει αυτά που την απασχολούν και μέσα από τη συζήτηση και την αναγνώριση της σημασίας τους, μέσα από την ενθάρρυνση γνωστών και όχι τόσο γνωστών αναγνωστών της, πείστηκε και η ίδια ότι θα μπορούσαν να γίνουν βιβλίο. Η τεχνική ευκολία του να ξεκινήσεις ένα blog, το σταδιακό, ανάρτηση την ανάρτηση γράψιμο, η δυνατότητα να βρουν τα κείμενα τους αναγνώστες τους μέσα από το internet και να διαδοθούν πληκτρολόγιο με πληκτρολόγιο, κοινοποίηση με κοινοποίηση, σχόλιο με σχόλιο είναι κινητήριες δυνάμεις εξίσου σημαντικές με τις συγγραφικές ικανότητες της Niemands Rose σε αυτήν την περίπτωση. Χωρίς υπερβολή, ήταν οι αναγνώστες που οδήγησαν στην έκδοση του βιβλίου – και οι Εκδόσεις Απόπειρα ολοκλήρωσαν αυτή τη διαδικασία τυπώνοντάς το.
Θα ήταν όμως άδικο να εξετάζαμε το βιβλίο της Niemands Rose μόνο ή κυρίως ως μια ιστορία επιτυχημένης έκδοσης χωρίς εκδότη χάρη στο internet. Όσο και αν τα μέσα παραγωγής και διάδοσης των κειμένων είναι ψηφιακά και ιντερνετικά, το περιεχόμενο παραμένει “βασιλιάς”. Το σημαντικό με “Τα φώτα στο βάθος” είναι το πόσο διαφορετικά είναι τα κείμενα της Niemands Rose από αυτό που ονομάζουμε “σύγχρονη νεοελληνική λογοτεχνία”.
Πυκνά, αλλά λιτά. Βιωμένα, αλλά όχι αυτοβιογραφικά. Γυναικεία, αλλά όχι ροζ. Στοχαστικά, αλλά όχι φλύαρα και αυτοαναφορικά. Πολιτικά, αλλά όχι προπαγανδιστικά. Με οπτική γωνία, αλλά και χώρο για τον αναγνώστη. Τοπικά, αλλά όχι τουριστικά ή φολκλόρ. Ριζοσπαστικά, αλλά λογοτεχνικά. Λογοτεχνικά αλλά όχι επιτηδευμένα.
Σκηνές, σχεδόν σαν φωτογραφίες, επιλέγονται προσεκτικά και οι φράσεις-πυροτεχνήματα της Niemands Rose τους δίνουν το πλαίσιό τους. Κρήτη, Λονδίνο, Αθήνα, οι σπουδές της στις κοινωνικές επιστήμες, η ριζοσπαστική της ατζέντα, εμπειρίες καθημερινές και παρατηρήσεις του γύρω κόσμου είναι διαθλασμένα παρούσες στην αφήγηση.
Τα κείμενα της Niemands Rose, γεννημένα στο blog, ευνοούνται τώρα από τη συγκέντρωση και την έκδοσή τους σε βιβλίο (προς το παρόν έντυπο) – και όχι μόνο γιατί αποκτούν την αίγλη της νέας τους μορφής ή φτάνουν και σε όσους δε διαβάζουν blogs. Αν η ανάρτηση στο blog συνδέεται με την άμεση, αλλά πιθανόν πιο γρήγορη και αποσπασματική ανάγνωση, η μορφή του βιβλίου -έντυπου ή ebook- σημαίνει μια απόφαση να διαβάσεις περισσότερο κείμενο, πιο προσεκτικά, να κατανοήσεις πιο ολοκληρωμένα.
Και “Τα φώτα στο βάθος” μπορεί να γράφτηκαν εν θερμώ, ως αναρτήσεις blog, αλλά διαβάζονται και ξαναδιαβάζονται με νέο ενδιαφέρον εν ψυχρώ, ως ολοκληρωμένη και αποπερατωμένη μονάδα. Δηλαδή ως βιβλίο.
Κείμενα της Niemands Rose έχουν δημοσιευτεί επίσης στο συλλογικό ebook “Ανθολόγιον Ιστολόγιον”.
Πηγή: eanagnostis.gr
