Την έρευνα που ακολουθεί, μας έστειλε για δημοσίευση η ερευνήτρια κ. Τζαμαλούκα, ερευνήτρια, Δρ. Κοινωνική Ψυχολόγος, συνεργάτης του Εργαστηρίου Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας, μετά από πρόσφατη γνωριμία μας και την ευχαριστούμε. Στην έρευνα συμμετείχαν και οι κυρίες Γ.Γαλάτη και Γ. Κοσματοπούλου, κοινωνικοί λειτουργοί των ΤΕΙ – Κρήτης.
Στόχος της έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των στερεοτυπικών ανδρόγυνων χαρακτηριστικών σε δείγμα 310 γυναικών με τις πιθανότητες βίαιης συμπεριφοράς εναντίον αυτών των γυναικών από τους συντρόφους τους. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2008 στους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας και Χολαργού με την τεχνική της τυχαίας στρωματοποίησης.
Φυσικά το θέμα είναι από τα σημαντικά ενδιαφέροντα της Φεμινιστικής Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των γυναικών, το δε Φύλο Συκής φιλοξενεί τακτικά ειδήσεις και αναλύσεις πάνω σ’ αυτό το θέμα, πιστεύοντας ότι συμβάλλει στη συνειδητοποίηση της σοβαρότητας του φαινομένου και στην παρουσία και συζήτησή του στο δημόσιο χώρο. Συχνά ο τρόπος προσέγγισης των στερεοτύπων για τα φύλα και η διαχείρισή τους μπορεί να διαφέρουν, με συνέπεια να αναπτύσσεται μια συζήτηση που μπορεί πάντα να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση.
Σίσσυ Βωβού
——————————
Τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά των γυναικών – προστασία από την κακοποίηση
Κύριος άξονας αυτής της εργασίας ήταν η μελέτη των δυναμικών χαρακτηριστικών που μπορεί να διαθέτει μια γυναίκα. Λέγοντας δυναμικά χαρακτηριστικά εννοούμε τα «θετικά στερεοτυπικά αντρικά χαρακτηριστικά». Για την κατανόηση της παραπάνω έννοιας, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε τα γενικά αντρικά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά τα οποία είναι: ανεξαρτησία, ανταγωνιστικότητα, αποδοτικότητα, δυνατή προσωπικότητα, φιλοδοξία, επιθετικότητα, ηγετικές ικανότητες, δυναμισμός, αυτοεκτίμηση, οργανωτικότητα, σιγουριά, ασφάλεια, ρεαλισμός, σκληρότητα, ανωτερότητα.
Έτσι, είναι σωστό να προσθέσουμε ότι η υψηλή αυτοεκτίμηση, η ανεξαρτησία και η αποδοτικότητα είναι τα κύρια δυναμικά χαρακτηριστικά μιας γυναίκας και ότι οι γυναίκες με αυτά τα στοιχεία προέρχονται από οποιοδήποτε μορφωτικό, οικονομικό, πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο και δεν ανήκουν σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία, είτε ανώτερη είτε κατώτερη.
Τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά είναι ένας συνδυασμός στερεοτυπικών αντρικών και θηλυκών τύπων ή συμπεριφορών (συναισθηματικών και εκφραστικών). Παραδοσιακά, κάποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές είναι σχετισμένες με τους άντρες (π.χ επιθετικός, ανεξάρτητος), ενώ άλλες με τις γυναίκες (π.χ ευαίσθητη, κοινωνική). Η παραδοσιακή ανδρογυνία φέρεται ως μια ταυτότητα φύλου που εμπεριέχει μια ισορροπία από θετικά θηλυκά και αρσενικά χαρακτηριστικά.
Πολλοί άνθρωποι είναι αρσενικοί ή θηλυκοί, ορισμένοι όμως, είναι αρσενικοί και θηλυκοί ταυτόχρονα. π.χ. μια γυναίκα που διαθέτει έναν συνδυασμό αντρικών και θηλυκών χαρακτηριστικών (είναι ανεξάρτητη, ήρεμη και σίγουρη) και θεωρείται ανδρόγυνος τύπος.
Έρευνες έχουν δείξει ότι γυναίκες που κατέχουν κάποια από τα στερεοτυπικά αντρικά χαρακτηριστικά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για ψυχική υγεία και ευεξία. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ψυχική υγεία και η ευεξία συνδέονται με τα δυναμικά χαρακτηριστικά μιας γυναίκας και ότι η κακοποίηση ενδέχεται να επιδρά αρνητικά σ’ αυτούς τους δύο τομείς ζωής.
Η ανδρόγυνη συμπεριφορά συνδέεται και με την δημιουργικότητα ενός ατόμου. Ευρήματα στηρίζουν την άποψη ότι η δημιουργικότητα απαιτεί το ίδιο αντρικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα ανεξαρτησία σκέψης κι ευαισθησία. Σε νεότερη έρευνα επικυρώνεται η παραπάνω θέση, δηλαδή ότι άνθρωποι που διαθέτουν συνδυασμό αντρικών και θηλυκών χαρακτηριστικών είναι και πιο δημιουργικοί.
Πέρα από την δημιουργικότητα, τα άτομα που παρουσιάζουν ανδρόγυνη συμπεριφορά έχουν πιο υψηλούς δείκτες αυτοεκτίμησης.
Τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά, αναφέρονται σε θηλυκούς και αντρικούς τύπους συμπεριφοράς, που μπορεί να διαθέτει ταυτόχρονα ένα άτομο, αντίθετα από εκείνο που διαθέτει κυρίως θηλυκούς παραδοσιακούς τύπους ή αντίστοιχα αρσενικούς. «Θηλυκό» άτομο χαρακτηρίζεται εκείνο που διαθέτει τα στερεοτυπικά γυναικεία χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα τρυφερότητα, ντροπαλότητα, υψηλή έκφραση συναισθημάτων κ.λ.π. Αντίθετα, «αρσενικό» άτομο εκείνο που έχει τους στερεοτυπικούς αντρικούς ρόλους, όπως: δυναμισμό, αποφασιστικότητα, σκληρότητα κ.λ.π.
Η ανδρογυνία είναι μια ισορροπία αυτών των χαρακτηριστικών από τις δύο πλευρές, ένας συνδυασμός αντρικών και θηλυκών στερεοτυπικών ρόλων. Στην σύγχρονη κοινωνία βλέπουμε καθαρά θηλυκούς τύπους ή αρσενικούς, αλλά και ανδρόγυνους. Η ανδρογυνία σε σχέση με άλλους τομείς της καθημερινής ζωής του ανθρώπου έχει μελετηθεί από μια σειρά ερευνητών.
Χαρακτηριστικά ανδρογυνίας ως αποτρεπτικοί παράγοντες γυναικείας κακοποίησης
Η παρούσα έρευνα εστίασε το ενδιαφέρον της στη μελέτη των ανδρόγυνων χαρακτηριστικών των γυναικών και κατά πόσον αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αποτελέσουν προστατευτικούς παράγοντες από την βία των συντρόφων τους.
Αναλυτικότερα, σκοπός της έρευνας αυτής ήταν:
α) να διερευνήσει τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά ενήλικων γυναικών αστικού πληθυσμού που συμβιώνουν με το άλλο φύλο,
β) να καταγράψει περιστατικά Σωματικής, Ψυχολογικής, Συναισθηματικής και Σεξουαλικής κακοποίησης, έτσι όπως αυτά δηλώθηκαν από τις γυναίκες -θύματα.
γ) να αναζητήσει ενδεχόμενες συσχετίσεις ανάμεσα στα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά των γυναικών με τις τέσσερις μορφές κακοποίησης που υπέστησαν.
Η ταυτότητα της έρευνας
Μελετήθηκε ένα δείγμα 310 γυναικών στους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας και Χολαργού με την τεχνική της τυχαίας στρωματοποίησης. Ως κριτήρια επιλογής των ερωτηθέντων ήταν η ηλικία και η συμβίωση με το άλλο φύλο για ένα τουλάχιστον έτος. Οι γυναίκες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις κλειστού τύπου. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2008.
Χρησιμοποιήθηκαν κλίμακες μέτρησης της ανδρογυνίας (Bem,1974) και της κακοποίησης (Tzamalouka et.al., 2007) προκειμένου να ελεγχθεί η υπόθεση ότι γυναίκες με χαμηλούς δείκτες ανδρόγυνων (ανδρικών και γυναικείων) χαρακτηριστικών επιτρέπουν στους συντρόφους τους οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης.
Μέτρηση ανδρόγυνων χαρακτηριστικών
Χρησιμοποιήθηκαν 40 ερωτήσεις για να εκτιμήσουν την ύπαρξη ανδρόγυνων χαρακτηριστικών στην προσωπικότητα των γυναικών που μελετήσαμε.
Πιο αναλυτικά:
16 ερωτήσεις αφορούσαν σε στερεοτυπικά αρσενικά χαρακτηριστικά, (π.χ. δυναμική, ανεξάρτητη, ηγέτης, επιθετική)
14 ερωτήσεις αναφερόντουσαν σε στερεοτυπικά θηλυκά χαρακτηριστικά (π.χ. αποδοτική, χαρούμενη, αφελής, τρυφερή κ.λ.π) και
10 ερωτήσεις εκτιμούσαν τα ουδέτερα χαρακτηριστικά (π.χ. μυστικοπαθής, σκυθρωπή, φιλική, απρόβλεπτη κ.λ.π)
Όσοι ερωτηθέντες απαντούσαν τείνοντας προς το 7 σε αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως ανδρόγυνοι.
Όσοι ερωτηθέντες απαντούσαν τείνοντας προς το 1 σε αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως αδιαφοροποίητοι.
Όσοι απαντούσαν τείνοντας προς το 7 σε αρσενικά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως αρσενικοί.
Όσοι ερωτηθέντες απαντούσαν τείνοντας προς το 7 σε θηλυκά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως θηλυκοί. (Bem, 1981)
Συμπεριφορές κακοποίησης (σωματικής, σεξουαλικής, και ψυχολογικής).
Οι διαφορετικές μορφές κακοποίησης διερευνήθηκαν με 30 ερωτήσεις που υποβλήθηκαν στις γυναίκες και περιέγραφαν συμπεριφορές που υιοθετούσαν οι σύντροφοι απέναντι στις ερωτηθείσες, σε καθημερινά θέματα.
Πιο συγκεκριμένα, υποβλήθηκαν:
4 ερωτήσεις που αφορούσαν καταστάσεις σωματικής βίας που τους ασκήθηκε όπως: «κούνημα, άρπαγμα, χαστούκι, δαγκώματα, χτυπήματα» κ.λ.π.
6 ερωτήσεις που αναφέρονταν σε καταστάσεις σεξουαλικής βίας όπως: «πρόκληση πόνου στην διάρκεια της σεξουαλικής πράξης παρά την θέλησή τους, έλλειψη σεξουαλικής ικανοποίησης, υποτιμητικά σεξουαλικά υπονοούμενα» κ.λ.π.
12 ερωτήσεις που εκτιμούσαν την άσκηση συναισθηματικής βίας, όπως: «στέρηση της προσωπικής σας ζωής, υποχρεωτικά καθήκοντα, βρίσιμο, χυδαιολογία, ειρωνεία» κ.λ.π.
7 ερωτήσεις που μετρούσαν την άσκηση ψυχολογικής βίας, όπως: «ψυχολογική πίεση ή εκβιασμός για τα οφέλη των συζύγων, απειλές παρακράτησης παιδιών, κατηγορία για φλέρτ με άλλους άντρες» κ.λ.π.
Η αθροιστική επίδοση όλων των παραπάνω μεταβλητών-ερωτήσεων, συνέθεσε τους αντίστοιχους δείκτες μέτρησης των συμπεριφορών σωματικής, σεξουαλικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής κακοποίησης.
Αποτελέσματα
Πίνακας 1. Κατανομή του δείγματος ως προς το κοινωνιολογικό του προφίλ
| Μεταβλητές | Συχνότητα | Ποσοστό % |
| Επάγγελμα | ||
| Δημόσια υπάλληλος | 101 | 32,6 |
| Ιδιωτική υπάλληλος | 84 | 27,1 |
| Έμπορος | 13 | 4,2 |
| Οικιακά | 46 | 14,8 |
| Φοιτήτρια | 32 | 10,3 |
| Άνεργη | 4 | 1,3 |
| Επιστήμονες κ.λπ | 30 | 9,6 |
| Οικογενειακή κατάσταση | ||
| Άγαμη | 107 | 34,5 |
| Έγγαμη | 182 | 58,7 |
| Άλλο | 21 | 6,7 |
| Μ.Τ | Σ.Α | |
| Ηλικία | 34,7 | 10,1 |
| Έτη σπουδών | 12,7 | 3,98 |
| Έτη συμβίωσης | 10,11 | 10,0 |
Πίνακας 2. Απλές κατανομές αυτο-αναφορών αρσενικών, θηλυκών και ουδέτερων ανδρόγυνων χαρακτηριστικών (%)
| Ανδρόγυνα χαρακτηριστικά | Ποτέ εως Σπάνια | Συνήθως ναι εως σχεδόν πάντα | Μ.Τ. * | |
| Αρσενικά | ||||
| 1. | Έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας; | 15,3 | 84,8 | 5,1 |
| 2. | Υπερασπίζεστε τα πιστεύω σας; | 8,0 | 92,0 | 5,5 |
| 3. | Είστε ανεξάρτητη; | 16,0 | 84,0 | 5,0 |
| 4. | Είστε αθλητικός τύπος; | 51,3 | 48,7 | 3,7 |
| 5. | Υποστηρίζετε τους άλλους; | 5,4 | 94,6 | 5,5 |
| 6. | Έχετε δυνατή προσωπικότητα; | 18,7 | 81,3 | 5,0 |
| 7 | Είστε δυναμική; | 19,4 | 80,6 | 5,0 |
| 8. | Έχετε ηγετικές ικανότητες; | 39,9 | 60,1 | 4,1 |
| 9. | Παίρνετε ρίσκο στη ζωή σας; | 38,7 | 61,3 | 4,2 |
| 10. | Παίρνεται εύκολα αποφάσεις; | 35,3 | 64,7 | 4,3 |
| 11. | Νιώθετε επαρκής με τον εαυτό σας; | 32,0 | 68,0 | 4,4 |
| 12. | Είστε επιθετική; | 82,0 | 18,0 | 2,5 |
| 13. | Συμπεριφέρεστε σαν αρχηγός; | 72,0 | 28,0 | 2,8 |
| 14. | Είστε ατομικίστρια; | 90,6 | 9,4 | 2,0 |
| 15. | Είστε συγκαταβατική; | 46,0 | 54,0 | 4,0 |
| 16. | Είστε φιλόδοξη; | 34,6 | 65,4 | 4,6 |
| Θηλυκά | ||||
| 17. | Είστε αποδοτική στη δουλειά σας; | 5,40 | 94,6 | 5,7 |
| 18. | Είστε χαρούμενη; | 20,7 | 79,3 | 4,8 |
| 19. | Είστε ντροπαλή; | 73,4 | 26,6 | 2,8 |
| 20. | Είστε κολακευτική; | 71,3 | 28,7 | 2,9 |
| 21. | Είστε πιστή; | 2,6 | 97,4 | 6,5 |
| 22. | Είστε φεμινίστρια; | 48,0 | 52,0 | 3,8 |
| 23. | Είστε συμπονετική; | 5,3 | 94,7 | 5,8 |
| 24. | Νοιάζεστε για τις ανάγκες των άλλων; | 2,7 | 97,3 | 5,8 |
| 25. | Έχετε κατανόηση για τους άλλους; | 4,7 | 95,3 | 5,7 |
| 26. | Είστε συναισθηματική; | 13,3 | 86,7 | 5,3 |
| 27. | Είστε τρυφερή; | 10,7 | 89,3 | 5,3 |
| 28. | Είστε αφελής; | 84,6 | 15,4 | 2,4 |
| 29. | Έχετε παιδαριώδη συμπεριφορά; | 91,3 | 8,7 | 1,9 |
| 30. | Αγαπάτε τα παιδιά; | 1,3 | 98,7 | 6,6 |
| Ουδέτερα | ||||
| 31. | Βοηθάτε τους άλλους; | 3,4 | 96,6 | 5,7 |
| 32. | Είστε σκυθρωπή; | 90,7 | 9,3 | 2,5 |
| 33. | Νοιάζεστε για τους άλλους; | 4,6 | 95,4 | 5,8 |
| 34. | Είστε απρόβλεπτη; | 48,0 | 52,0 | 4,0 |
| 35. | Είστε αξιόπιστη; | 2,0 | 98,0 | 5,8 |
| 36. | Ζηλεύετε; | 70,7 | 29,3 | 3,1 |
| 37. | Είστε μυστικοπαθής; | 84,7 | 15,3 | 2,4 |
| 38. | Είστε αλαζονική; | 86,6 | 13,4 | 2,0 |
| 39. | Είστε φιλική με τους άλλους; | 5,4 | 94,6 | 5,6 |
| 40. | Είστε μη αποδοτική; | 97,4 | 2,6 | 1,7 |
Πίνακας 3. Απλές κατανομές αυτο-αναφορών Συναισθηματικής, Ψυχολογικής, Σωματικής και Σεξουαλικής κακοποίησης (%)
| Ποτέ | Σπάνια εως πολύ Συχνά |
Μ.Τ.* |
||
| Συναισθηματική κακοποίηση | ||||
| 1 | Στέρηση της προσωπικής σας ζωής | 35,3 | 64,7 | 2,2 |
| 2 | Υποχρεωτικά καθήκοντα (μαγείρεμα ,πλύσιμο κλπ) | 29,3 | 70,7 | 2,8 |
| 3 | Βρίσιμο ,χυδαιολογία ,ειρωνεία ,κλπ | 72,7 | 27,3 | 1,4 |
| 4 | Προσβολή, απαξίωση (π.χ. για το παρελθόν | 81,3 | 18,7 | 1,3 |
| 5 | Αγάπη, τρυφερότητα υπό όρους (π.χ. «θα σε αγαπάω αν κάνεις αυτό που θέλω») | 73,3 | 26,7 | 1,4 |
| 6 | Απαγόρευση δραστηριοτήτων εξέλιξης (π.χ. επαγγελματική, κοινωνική εξέλιξη) | 68,0 | 32,0 | 1,6 |
| 7 | Γκρίνιες ,παράπονα | 14,7 | 85,3 | 3,1 |
| 8 | Παραμέληση προς εσάς ,αδιαφορία για την κατάστασή σας σε δύσκολες στιγμές | 61,3 | 38,7 | 1,7 |
| 9 | Απόδοση κατηγοριών ,ευθυνών σε εσάς | 34,0 | 66,0 | 2,3 |
| 10 | Επίκληση στο συναίσθημα μετά από σύγκρουση (π.χ. κλάμα, μετάνοια, δώρα, αλλαγή συμπεριφοράς) | 56,7 | 43,3 | 1,8 |
| 11 | Συνεχείς διαφωνίες σε καθημερινά θέματα | 28,0 | 72,0 | 2,6 |
| 12 | Απαίτηση για διαχείριση των οικονομικών σας | 75,3 | 24,7 | 1,4 |
| Ψυχολογική κακοποίηση | ||||
| 13 | Ψυχολογική πίεση ή εκβιασμός για τα δικά του οφέλη | 81,3 | 18,7 | 1,3 |
| 14 | Απειλές παρακράτησης παιδιών (π.χ. «αν χωρίσουμε θα έχω εγώ τα παιδιά») | 95,3 | 4,7 | 1,1 |
| 15 | Απειλές για φυσική ή συναισθηματική κακοποίηση (π.χ. απειλητικό βλέμμα ,εύκολη απώλεια ψυχραιμίας) | 83,3 | 16,7 | 1,3 |
| 16 | Επιμονή όταν διαφωνείτε να περάσει το δικό του | 24,0 | 76,0 | 2,9 |
| 17 | Κατηγορία για φλερτ με άλλους | 44,7 | 55,3 | 1,9 |
| 18 | Χρησιμοποίηση της σιωπής ως όπλο | 46,7 | 53,3 | 2,0 |
| 19 | Ανικανότητα ή άρνηση επικοινωνίας | 65,3 | 34,7 | 1,6 |
| 20 | Απουσία εκδήλωσης συναισθήματος | 75,3 | 24,7 | 1,3 |
| Σωματική κακοποίηση | ||||
| 21 | Κούνημα, άρπαγμα, πίεση τσιμπήματα, γρατσούνισμα | 90,0 | 10,0 | 1,1 |
| 22 | Χαστούκι, δαγκώματα, χτυπήματα, τράβηγμα μαλλιών, στρίψιμο χεριών | 94 | 6,0 | 1,1 |
| 23 | Γρονθοκόπημα, κάψιμο, κόψιμο, πνίξιμο, χρήση όπλων | 97,3 | 2,7 | 1,1 |
| 24 | Συμμετοχή σε ανεπιθύμητες πράξεις που προκαλούν δυσφορία ,αηδία κλπ | 99,3 | 0,7 | 1,0 |
| Σεξουαλική κακοποίηση | ||||
| 25 | Πρόκληση πόνου στη διάρκεια της σεξουαλικής πράξεις παρά τη θέλησή σας | 92,0 | 8,0 | 1,1 |
| 26 | Έλλειψη σεξουαλικής ικανοποίησης | 84,0 | 16,0 | 1,2 |
| 27 | Υποτιμητικά σεξουαλικά υπονοούμενα | 96,0 | 4,0 | 1,1 |
| 28 | Υποχρεωτικό σεξ | 80,7 | 19,3 | 1,3 |
| 29 | Διακοπή ύπνου για σεξ | 48,7 | 51,3 | 2,0 |
| 30 | Ενοχλητικά ερωτικά αγγίγματα μπροστά σε τρίτους | 92,7 | 7,3 | 1,1 |
Ο ρόλος των ανδρόγυνων χαρακτηριστικών στην αποδοχή της κακοποίησης
Βρέθηκαν με αυξημένες πιθανότητες να κακοποιούνται σωματικά και συναισθηματικά από τους συντρόφους τους γυναίκες με χαμηλή βαθμολογία στα αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά τους.
Ομοίως, βρέθηκαν με αυξημένες πιθανότητες να κακοποιούνται σεξουαλικά και ψυχολογικά από τους συντρόφους τους γυναίκες με χαμηλή βαθμολογία στα θηλυκά χαρακτηριστικά τους.
Επίσης, οι έγγαμες γυναίκες και οι γυναίκες που έχουν παιδιά έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν οποιαδήποτε από τις 4 μορφές κακοποίησης.
Το επάγγελμα και το μορφωτικό επίπεδο δεν βρέθηκαν να σχετίζονται με καμία μορφή κακοποίησης.
Συζήτηση
Συμπερασματικά, λοιπόν, με βάση τα ευρήματα της έρευνάς μας, επιβεβαιώθηκε η υπόθεση εργασίας μας και μπορούμε να πούμε ότι όσα λιγότερα «ανδρόγυνα» χαρακτηριστικά έχει μια γυναίκα, τόσο περισσότερο κακοποιείται από τον σύντροφό της- με οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης.
Όταν διαθέτει υψηλή αυτοεκτίμηση, δυναμισμό και έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της (ανδρόγυνα χαρακτηριστικά), νοιώθει επαρκής και δεν έχει καμία ανάγκη προστασίας, καθοδήγησης και υποταγής. Μία γυναίκα τέτοιου τύπου, διαθέτει την ικανότητα να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής της, έτσι λοιπόν και στην συντροφική της σχέση δεν θα επιτρέψει οποιαδήποτε καταστροφική συμπεριφορά προς αυτήν.
Είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι οι γυναίκες που χαρακτηρίζονται ως άτομα με δυναμική προσωπικότητα, και με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους (στερεοτυπικά αντρικά χαρακτηριστικά), δεν υστερούν από άλλα στοιχεία που διακρίνουν το γυναικείο φύλο, όπως το να είναι δηλαδή τρυφερές, ευαίσθητες και θηλυκές. Θα μπορούσαμε να πούμε, ότι αντιθέτως βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση εφόσον διαθέτουν έναν συνδυασμό στερεοτυπικών αντρικών και γυναικείων χαρακτηριστικών στη συμπεριφορά τους. Μια γυναίκα δηλαδή μπορεί να είναι «θηλυκός τύπος» – εξάλλου είναι ευνόητο κάτι τέτοιο εφόσον αυτή είναι η φύση της – αλλά μπορεί να διαθέτει και αντρικά χαρακτηριστικά τα οποία θα την βοηθούν να είναι πιο διεκδικητική στη σχέση της.
Συγκριτικά με τις έρευνες Dutton et all (1994), βρήκαμε πως μια γυναίκα με αντρικούς στερεοτυπικούς τύπους συμπεριφοράς και μέσα σ’ αυτούς και την υψηλή εικόνα του εαυτού, δεν κακοποιείται (η χαμηλή αυτοεκτίμηση θεωρείται θηλυκό στερεοτυπικό χαρακτηριστικό).
Η παρούσα έρευνα, λοιπόν, έδειξε πως γυναίκες που υιοθετούν έστω και κάποια από τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά (αρσενικά, θηλυκά ή ουδέτερα), είναι λιγότερο ευάλωτες στην θυματοποίηση από τον σύντροφό τους. Αυτό φέρνει μια νέα προοπτική και προβληματισμό για την αναζήτηση περισσότερων στοιχείων που θα εμπλουτίσουν και θα επαυξήσουν την συγκεκριμένη άποψη και την στροφή της Κοινωνικής Πολιτικής του κράτους στην καταπολέμηση και εξαφάνιση αυτού του φαινομένου (της κακοποίησης) καθώς και την παρέμβαση σε πρωτοβάθμια εκπαίδευση όσον αφορά την έκφραση ανδρόγυνων χαρακτηριστικών από την παιδική ηλικία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bem Sandra (1974). The measurement of psychological androgyny. Journal of Consulting and Clinical Psychology 42, 155-162.
Bem,S.L.(1981). Gender schema theory: A cognitive account of sex typing. Psychological Review, 88, 354–364
Dutton, D. G., Saunders, K., Starzomski, A., & Bartholomew, K. (1994). Intimacy anger and insecure attachment as precursors of abuse in intimate relationships. Journal of Applied Social Psychology, 24 (15), 1367-1386.
Tzamalouka, G., Parlalis, S., Soultatou, P. y Chliaoutakis J. (2007). Applying the concept of lifestyle in association with aggression and violence in Greek couples: Aggressive Behaviour. 33:73-85.
