της Dilara Gürcü
Στις 11 Φεβρουαρίου, η Özgecan Aslan, μια 20χρονη φοιτήτρια από την πόλη Μερσίν της Τουρκίας, πήρε το λεωφορείο από το σχολείο για το σπίτι. Ήταν μόνη της μέσα στο λεωφορείο, όταν ο οδηγός πήρε διαφορετικό δρόμο. Εκείνη φοβήθηκε και άρχισε να τσακώνεται μαζί του. Ο οδηγός σταμάτησε το λεωφορείο σε μια ερημική περιοχή και, όταν προσπάθησε να τη βιάσει, εκείνη αντιστάθηκε και τον ψέκασε με σπρέι πιπεριού στα μάτια (στην Τουρκία αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα αντικείμενο μέσα στην τσάντα μιας γυναίκας). Εκείνος θύμωσε, πήρε το μαχαίρι του και άρχισε να την μαχαιρώνει. Αυτή έγδαρε το πρόσωπό του στην προσπάθεια της να αντισταθεί. Στο τέλος χρησιμοποίησε λοστό και την χτυπούσε μέχρι που πέθανε. Πήγε το πτώμα της στον πατέρα του και στον φίλο του. Οι τρεις άντρες μετέφεραν το πτώμα της στο δάσος, της έκοψαν τα χέρια, έτσι ώστε να μην βρεθεί DNA κάτω από τα νύχια της, έκαψαν το σώμα της για να καταστρέψουν τα αποδεικτικά στοιχεία και την παράτησαν εκεί.
Με πιάνει ναυτία από το θυμό. Έχω αποκτήσει την καινούρια συνήθεια να κάνω κρακ τις αρθρώσεις μου όταν θυμώνω. Τα δάχτυλά μου δυσκολεύονται να πληκτρολογήσουν. Είμαι φεμινίστρια εδώ και 29 χρόνια, και μάλιστα φεμινίστρια-ακτιβίστρια. Και οι άνθρωποι που με περιγελούν όταν τους λέω ότι είμαι φεμινίστρια, σήμερα θρηνούν για την Özgecan. Θέλω να τους φτύσω στα μούτρα.
Είμαστε εδώ και 48 ημέρες στο 2015. Σε αυτές τις 48 ημέρες στην Τουρκία 37 γυναίκες δολοφονήθηκαν από ανδρική βία, συμπεριλαμβανομένης και της Özgecan. Κανείς δεν γνωρίζει τα ονόματά τους. Κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε για τις δολοφονίες τους. Για καμιά από αυτές δεν «ταρακουνήθηκαν» τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έχω χάσει τη φωνή μου ουρλιάζοντας για τη γυναικοκτονία στην Τουρκία και όσοι αμφισβήτησαν τις κραυγές μου λέγοντας «δεν νομίζετε ότι η διατύπωση ‘γυναικεία σφαγή’ είναι κάπως υπερβολική;» τώρα χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την Özgecan.
Άντρες και γυναίκες που ντρέπονται να αποκαλούν τους εαυτούς τους φεμινιστές/στριες, υποκριτές που παίζουν στο σπίτι με τους έμφυλους κοινωνικούς ρόλους, μιλάνε σήμερα για την Özgecan. Θέλω να ξεράσω. Όταν δεν έχουν κάνει τίποτα μέχρι σήμερα για όλες τις άλλες γυναίκες που έχουν πέσει θύματα, τώρα μας τρίβουν στα μούτρα την ευαισθησία τους. Γιατί είναι διαφορετική η Özgecan από το 13χρονο κορίτσι που πωλείται σε «τιμή νύφης» και βιάζεται από τον 50χρονο «ιδιοκτήτη» της κάθε βράδυ; Ποιός ξέρει το όνομα εκείνου του κοριτσιού; Ποιός μιλάει γι’ αυτήν; Κανείς. Επειδή αυτό το κορίτσι δεν είναι μορφωμένο μέλος της μεσαίας τάξης. Εκείνοι που θίγονται όταν φαντάζονται τον εαυτό τους στη θέση αυτού του κοριτσιού δεν έχουν κανένα πρόβλημα να ταυτίζονται με την Özgecan. Ακόμα και τα πτώματα είναι ταξικά σε αυτό το σύστημα. Και οι δολοφονίες κατηγοριοποιούνται με βάση το επίπεδο της προσοχής που λαμβάνουν. Όσο πιο άγρια, όσο πιο τρομακτική είναι η δολοφονία, τόσο μεγαλύτερη προσοχή δίνεται στη βία. Δεν είναι αρκετό να βιαστεί και να δολοφονηθεί, το σώμα σου θα πρέπει να τεμαχιστεί και επιπλέον να καεί, για να δοθεί αρκετή προσοχή από τον κόσμο, ώστε να μιλήσει για σένα.
Όταν αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά η δολοφονία της Özgecan, η είδηση μπήκε στην τρίτη σελίδα, αλλά όταν αυξήθηκε η προσοχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μπήκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Όχι γιατί νοιάζονταν για την Özgecan, αλλά για τα «κλικ» που θα έφερνε στις ιστοσελίδες τους ως καυτό θέμα. Η τελευταία φορά που μια γυναικοκτονία παρουσιάστηκε στην πρώτη σελίδα μιας εφημερίδας ευρείας κυκλοφορίας στην Τουρκία ήταν όταν ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας Habertürk, Fatih Altaylı, δημοσίευσε τη φωτογραφία της Sefika Erik γυμνής και νεκρής, με το μαχαίρι που ο σύζυγός της την μαχαίρωσε στην πλάτη. Δημοσιεύτηκε ως δολοφονία πορνό. Ελάτε, ας είμαστε ρεαλιστές/τριες, όλοι/ες καταδικάζουν τη γυναικοκτονία στην Τουρκία, αλλά κανείς/καμιά δεν δίνει πραγματικά δεκάρα γι ‘αυτό. Η ευαισθησία μας κινείται ακριβώς κατά μήκος του ρεύματος των καθημερινών νέων, όποιο και αν είναι το καυτό -ή τρομακτικό- θέμα.
Είδα τη φωτογραφία της Özgecan στο Twitter όταν ακόμη αγνοείτο. Κάποιος την ανέβασε και είπε ότι την έψαχναν. Ένα καθίκι σχολίασε το εξής: «γιατί κάνετε τόσο μεγάλη φασαρία γι ‘αυτό; Έχει περάσει μόνο μια μέρα, ίσως απλά δεν έχει ξυπνήσει ακόμα». Με άλλα λόγια: «ίσως να κοιμάται ακόμα στην αγκαλιά κάποιου, χαλαρώστε». Ο άντρας που σχολίασε στις ειδήσεις τη γυναίκα που βιάστηκε από το σύζυγό της λέγοντας «δεν μπορεί να είναι βιασμός αν είναι ο σύζυγός της», τώρα λέει ότι είναι αλληλέγγυος με την Özgecan. Ο άντρας που είπε «μιλάς μόνο για να τραβήξεις την προσοχή» όταν μιλάω για παρενόχληση στο δρόμο, τώρα λέει ότι κλαίει για την Özgecan. Ο άντρας που ρώτησε «τι, θα επινοήσεις καινούρια γλώσσα τώρα;» όταν είπα ότι ένιωθα άβολα με προσβλητικές λέξεις που υπονοούν σεξουαλική βία, τώρα λέει «σταματήστε τη γυναικοκτονία». Με συγχωρείτε, αλλά πώς θα σταματήσουμε τη γυναικοκτονία; Χωρίς να αλλάξει η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας, τα πρότυπα και οι de facto παραδοχές, νομίζεις ότι θα πoύμε «εντάξει λοιπόν, σταματάμε τη γυναικοκτονία» και πουφ, η γυναικοκτονία θα εξαφανιστεί ως δια μαγείας; Χωρίς την κατανόηση της συσχέτισης μεταξύ του ανθρώπου που λέει «άντε γαμήσου» και του ανθρώπου που σε γαμάει στην πραγματικότητα χωρίς τη συγκατάθεσή σου, πώς θα μπορέσουμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα;
Πριν από 3 εβδομάδες κατέρρευσα. Ανάμεσα σε e-mails που έρχονταν από πολλές γυναίκες ζητώντας βοήθεια και ιστοριών παρενόχλησης, βιασμών, βίας, δολοφονιών, το ερώτημα «τι μπορώ να κάνω μόνη μου» αντηχούσε στο κεφάλι μου και δεν μπορούσα να καταπιώ τους λυγμούς μου. Τα άρθρα που άρχισα να γράφω και δεν μπόρεσα να τελειώσω, οι γυναίκες που ήθελα να βοηθήσω, αλλά δεν μπόρεσα, κατέρρευσαν όλα πάνω μου. Ήθελα να αγοράσω ένα όπλο και να οργανώσω μια ένοπλη μονάδα περιπόλου. Μια ειδική ομάδα που θα κυνηγάει όσους διαπράττουν παρενόχληση στο δρόμο, μια άλλη για όσους χτυπάνε γυναίκες, μια άλλη για εντοπισμό βιαστών και άλλη μία για εκείνους που σκοτώνουν γυναίκες. Μπορεί να σκεφτείτε πως έχω τρελαθεί, αλλά έχω φτάσει στο σημείο να πιστεύω ότι και η παραφροσύνη επινοήθηκε από την πατριαρχία.
Έτσι, αν εσείς είστε οι υγιείς πρέπει να σας ρωτήσω, πιστεύετε ότι θα πρέπει να περιμένουμε την κυβέρνηση – η οποία αποτελείται από άνδρες από την κορυφή ως τα νύχια – να ελευθερώσουν τις γυναίκες; Ειδικά στην Τουρκία… Νομίζετε ότι ένας πρόεδρος, ο οποίος ορίζει την ισότητα των φύλων βάση της δημιουργίας (χρησιμοποιώντας έναν ισλαμικό όρο που δεν θα χρησιμοποιήσω εδώ) και λέει ότι οι άνδρες και οι γυναίκες δεν είναι ίσοι, θα βοηθήσει να σταματήσει η γυναικοκτονία; Ίσως δεν το ξέρετε, αλλά στην Τουρκία δεν υπάρχει υπουργείο για τις γυναίκες. Τα γυναικεία ζητήματα εξετάζονται στο πλαίσιο του «Υπουργείου Οικογένειας και Κοινωνικής Πολιτικής». Και η επικεφαλής του υπουργείου αυτού, που καθορίζει την ύπαρξη των γυναικών μόνο εντός της οικογένειας, η Ayşenur İslam, λέει «δεν χρειάζεται να κάνουμε θέμα τη γυναικοκτονία στην Τουρκία, αφού συμβαίνει παντού». Μπορεί αυτή η «γυναίκα» υπουργός που αρνείται να συναντηθεί με τις γυναίκες οργανώσεις να λύσει το πρόβλημα; Μπορεί αυτή η κυβέρνηση, που πληρώνει για κάθε παιδί που γεννιέται, λες και οι γυναίκες είναι ζώα για αναπαραγωγή, να λύσει το πρόβλημα; Αυτή η κυβέρνηση που μετατρέπει τις ιερές μητέρες σε οικιακές εργάτριες; Αλήθεια; Νομίζετε ότι οι δικηγόροι θα λύσουν το πρόβλημα; Οι δικηγόροι που ισχυρίζονται ότι, εάν η κυβέρνηση καταβάλει μηνιαίες πληρωμές προς τους ανύπαντρους άντρες, ώστε να μπορούν να πηγαίνουν με τις εργαζόμενες του σεξ, θα σταματήσουν να βιάζουν τις γυναίκες; Αυτή είναι η πραγματικότητα στην Τουρκία. Και τώρα οι άνθρωποι λένε ότι θέλουν να επαναφέρουν τη θανατική ποινή στην Τουρκία. Λες και δεν γνωρίζουν ότι σε χώρες που κυβερνώνται από το ισλαμικό καθεστώς οι γυναίκες που έχουν πέσει θύματα βιασμού θεωρούνται μέρος του εγκλήματος και εκτελούνται επίσης. Αφήστε να επανέλθει η θανατική ποινή και θα δείτε πως θα την εφαρμόσει ο σουλτάνος της Τουρκίας.
Πονάει πολύ όταν το σκέφτομαι. Η Özgecan αντιστέκεται στον οδηγό του λεωφορείου, τον Atındöken Suphi, που προσπαθεί να την βιάσει. Τον ψεκάζει με σπρέι πιπεριού, του γδέρνει τα μάγουλά. Πώς γίνεται ο ίδιος να ξέρει πως να αφαιρέσει τα στοιχεία του DNA κάτω από τα νύχια του, αλλά να μην ξέρει τίποτα για το δικαίωμα μιας γυναίκας να μην την αγγίξει χωρίς τη θέλησή της; Φυσικά και θα πρέπει να υπάρχουν αποτρεπτικές ποινές, αλλά ποιος θα δώσει σε αυτούς τους ανθρώπους αποτρεπτική συνείδηση; Το κράτος πατερούλης; Τα σχολεία; Ή η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας;
Εσείς θα τους δώσετε αυτή τη συνείδηση. Εμείς θα τους τη δώσουμε. Η κοινωνία που θα έχει υιοθετήσει τη φεμινιστική ιδεολογία, θα τους τη δώσει. Μια κοινότητα που αγωνίζεται για τα δικαιώματα των γυναικών, θα τους τη δώσει. Οι άνθρωποι, που έπρεπε να είχαν αντιδράσει με εκείνον τον άντρα που κλώτσησε μια νεαρή γυναίκα στο λεωφορείο τις προάλλες στην Ισταμπούλ μόνο και μόνο επειδή σταύρωσε τα πόδια της, θα δώσουν αυτή τη συνείδηση. Ο δρόμος θα τη δώσει. Η συνεχής διαμαρτυρία θα τη δώσει. Η πλατφόρμα Εμείς Θα Σταματήσουμε τη Γυναικοκτονία θα τη δώσει. Η υποστήριξη και οι δωρεές που κάνουμε σε αυτή την πλατφόρμα, θα τη δώσει. Οι άνθρωποι που έχουν το θάρρος να αντιδράσουν με τους άνδρες που γιουχάρουν γυναίκες στο δρόμο, θα τη δώσουν. Οι άνθρωποι που δεν προσδιορίζουν τους ανθρώπους από το αν έχουν κόλπο ή πέος, θα τη δώσουν. Οι άντρες που μπορεί να είναι «σαν κορίτσια» και οι γυναίκες που μπορεί να είναι «σαν αγόρια», λέγοντας ότι αυτό που έχει σημασία είναι να είσαι «σαν άνθρωπος», θα δώσει αυτή τη συνείδηση στην κοινωνία μας.
Η σφαγή της Özgecan δεν είναι διαφορετική από τη σφαγή οποιασδήποτε άλλης γυναίκας. Δεν μπορούμε να ολοκληρώσουμε αυτόν τον αγώνα χωρίς να δείξουμε ίση υποστήριξη σε κάθε γυναίκα που έχει δολοφονηθεί, βιαστεί, παρενοχληθεί, υποτιμηθεί ή έχει μείνει πίσω μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκα. Αυτός δεν είναι αγώνας μόνο των γυναικών, είναι αγώνας του συνόλου της κοινωνίας. Η καρδιά μου βρίσκεται στο πλευρό των γυναικών που ήταν και θα είναι στους δρόμους στην Τουρκία, χθες, σήμερα και αύριο. Αυτό θα είναι το νέο σημείο καμπής της αντίστασής μας. Καλώ όλες οι γυναίκες της Τουρκίας να μιλήσουν για την παρενόχληση που έχουν αντιμετωπίσει, τις στιγμές σεξισμού που έπρεπε να αντιπαλέψουν. Έχουν ήδη ξεκινήσει στο #sendeanlat (πες κι εσύ), αλλά δεν πρέπει να σταματήσουμε εδώ. Καλώ όλους τους άνδρες στην Τουρκία να πουν «είμαι φεμινιστής», χωρίς να ντρέπονται. Αν πραγματικά είναι αλληλέγγυοι με την Özgecan, ήρθε η ώρα να αναλάβουν επιτέλους πραγματική δράση!
μετάφραση: Λίνα Φιλοπούλου
Πηγή: Dilara Gürcü
Διαβάστε ακόμα
Τουρκία: οργή για το βιασμό και τη δολοφονία της Ozgecan Aslan
Οι θέσεις του AKP για τις γυναίκες: λόγος για να ξεσηκωθείς στην Τουρκία
