της Χριστίνας Κούρκουλα

Στις 5 Ιουνίου κάθε χρόνο γιορτάζουμε την Ημέρα του Περιβάλλοντος. Οι γυναίκες σε όλο τον πλανήτη και ιδιαίτερα οι γυναίκες του τρίτου κόσμου που βιώνουν με βίαιο συχνά τρόπο τις επιπτώσεις από την υπερθέρμανση του πλανήτη, την κλιματική αλλαγή, τις φυσικές καταστροφές και την σταδιακή εξάντληση των φυσικών πόρων λόγω της αλόγιστης κατανάλωσής τους από τον άνθρωπο, συνειδητοποιούν σταδιακά την ανάγκη της προστασίας της φύσης και της επιστροφής σε καταναλωτικά πρότυπα συμβατά και φιλικά προς το περιβάλλον. Οργανώνονται σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, παίρνουν πρωτοβουλίες, διαμαρτύρονται και αντιστέκονται στην καταστροφή της βιοποικιλότητας των ειδών και των οικοσυστημάτων από πολυεθνικούς γίγαντες που λειτουργούν με μόνο κριτήριο την αύξηση της παραγωγής τους και τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους. Γυναίκες όπως η Ινδή ακτιβίστρια Vandana Shiva που αγωνίζεται για τη διάσωση των παραδοσιακών σπόρων και κατά των μεταλλαγμένων, η διευθύντρια της GreenPeace στην Αργεντινή Eugenia Testa που βρίσκεται φυλακισμένη σε μπουντρούμι γιατί κατήγγειλε τη σύμπραξη της κυβέρνησης της Αργεντινής με την εταιρεία εξορύξεων Barrick Gold, οι γυναίκες στις Σκουριές της Χαλκιδικής, παλιότερα οι γυναίκες της Κερατέας και πολλές άλλες επώνυμες κι ανώνυμες γυναίκες σε όλο τον κόσμο υψώνουν το ανάστημά τους απέναντι στη βαρβαρότητα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης του φυσικού περιβάλλοντος, βαρβαρότητας που έχει συχνά άμεσες επιπτώσεις στις ίδιες, στα παιδιά τους και στις τοπικές κοινωνίες. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα της υποβάθμισης του περιβάλλοντος στη ζωή των γυναικών του πλανήτη.

[Στοιχεία πίνακα από WEDO (WOMEN’S ENVIRONMENT AND DEVELOPMENT ORGANIZATION), 2012]

 

Διαφορές ανάμεσα στα φύλα διεθνώς Επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή Επιπτώσεις λόγω των ανισοτήτων ανάμεσα στα φύλα
ΦΤΩΧΕΙΑ – Περισσότερο από το 50% από το 1,5 δισεκατομμύριο των ανθρώπων που ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα είναι γυναίκες (πηγή:UNFPA-United Nations Population Fund) ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΟΔΕΙΑΣ Οι γυναίκες επωμίζονται αυξημένα βάρη εργαζόμενες στη γεωργία ενώ παράλληλα είναι υπεύθυνες και για την παραγωγή των τροφίμων της οικογένειάς τους.
ΝΕΡΟ– Κατά μέσον όρο οι γυναίκες και τα παιδιά σπαταλούν 8 τουλάχιστον ώρες την ημέρα για τη συλλογή νερού (πηγή: UN WOMEN) ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ Πολλές γυναίκες στις αναπτυσσόμενες χώρες ξοδεύουν από 2 ως 9 ώρες καθημερινά για τη συλλογή καύσιμης ύλης και την προετοιμασία των οικογενειακών γευμάτων.
ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ – Σε παγκόσμιο επίπεδο οι γυναίκες υπουργοί κυβερνήσεων είναι το 16,7% , οι γυναίκες βουλευτές το 19,5% και οι γυναίκες αρχηγοί κρατών μόλις το 9% (πηγή: IPU – Inter-Parliamentary Union)

 

 

 ΣΠΑΝΙΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ Οι αυξημένες υποχρεώσεις των γυναικών που διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να εξασφαλίσουν την πρόσβαση σε πόσιμο νερό, υπονομεύουν την εκπαιδευτική και οικονομική τους αυτοτέλεια.
ΤΡΟΦΗ – Οι γυναίκες σε κάποιες χώρες παράγουν πάνω από το 60% των τροφίμων (πηγή:FAO)

 

 

 ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ Οι γυναίκες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας στις φυσικές καταστροφές, όπως επίσης απειλούνται σε μεγαλύτερο βαθμό από σεξουαλική κακοποίηση.
ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ – Τα δύο τρίτα από τα 774 εκατομμύρια των αναλφάβητων ενηλίκων διεθνώς είναι γυναίκες (πηγή: UNSTATS-United Nations Statistics)

 

 

 ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Ως πάροχοι φροντίδας οι γυναίκες συχνά επιβαρύνονται με την φροντίδα των μικρών παιδιών, των ασθενών και των ηλικιωμένων ενώ παράλληλα δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες  ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ – Οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 2% της γης για αγροτική εκμετάλλευση στον πλανήτη (πηγή: UN WOMEN) ΕΚΤΟΠΙΣΗ Η αναγκαστική μετανάστευση σε πολλές περιπτώσεις πολεμικών συγκρούσεων επιδεινώνει την ευπάθεια των γυναικών.
  ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ Ενώ οι άνδρες έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να τραυματιστούν ή να σκοτωθούν σε συρράξεις, οι γυναίκες κινδυνεύουν από άλλες επιπτώσεις πολεμικών εχθροπραξιών όπως βιασμό, κακοποίηση,  άγχος και κατάθλιψη.