της Juliana Britto Schwartz
Σε μια ιστορική νίκη, μία από τις μεγαλύτερες ομάδες αυτόχθονων της Βραζιλίας κατόρθωσε να αναστείλει την κατασκευή ενός μέγα-φράγματος που απειλεί να καταποντίσει τα σπίτια τους. Η βραζιλιάνικη οργάνωση αυτόχθονων FUNAI οριοθέτησε οριστικά το έδαφος της φυλής Munduruku, παρέχοντας τη νομική βάση για την αναστολή της κατασκευής του φράγματος São Luiz στον ποταμό Tapajós.
Αυτά τα 700 τετραγωνικά μίλια γης – γνωστή ως Sawre Muybu – είναι τώρα νομικά αναγνωρισμένα ως το παραδοσιακό έδαφος των Munduruku και προστατεύονται στο πλαίσιο του Συντάγματος της Βραζιλίας, το οποίο παραχωρεί στους αυτόχθονες το δικαίωμα συναίνεσης πριν η κυβέρνηση μπορέσει να χρησιμοποιήσει τη γη τους.
Οι Munduruku αγωνίζονται για το δικαίωμα αυτό από το 1975, αντιστεκόμενοι/ες σε μια κυβέρνηση που ενδιαφερόταν περισσότερο για αμφισβητούμενη «πράσινη» ενέργεια και την επέκταση σε σχέση με την προστασία των αυτόχθονων κοινοτήτων. Το 2013 η οργάνωση FUNAI διενέργησε έρευνα επιβεβαιώνοντας το καθεστώς της Sawre Muybu ως έδαφος των Munduruku, αλλά απέτυχε να το δημοσιεύσει λόγω κυβερνητικής πίεσης. Σε απάντηση οι Munduruku ξεκίνησαν τη διαδικασία της «αυτο-οριοθέτησης» της γης τους, τοποθετώντας σημάδια και χαρακώματα για να μαρκάρουν το έδαφός τους. Οργάνωσαν συναντήσεις, συνέταξαν επιστολές, έχτισαν συμμαχίες και έκαναν καταλήψεις. Κατά τη διάρκεια των ετών βελτίωσαν τη στρατηγική τους και πήραν μαθήματα από τον αγώνα κατά του μεγα-φράγματος στο Belo Monte, το οποίο επίσης αφάνισε είδη και εκτόπισε χιλιάδες αυτόχθονες.
Οι γυναίκες έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε αυτόν τον αγώνα, όπως συχνά συμβαίνει σε κινήματα για τα δικαιώματα γης και κατά της εξόρυξης πόρων. Το 2015 η Maria Leusa Kaba ταξίδεψε στο Παρίσι για τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή 2015, για να παραλάβει το Βραβείο Ισημερινού του ΟΗΕ για την εκστρατεία των Munduruku να αυτο-οριοθετήσουν τη γη τους.
«Εμείς η φυλή Munduruku κάνουμε την αντίθετη πορεία από αυτή που έκαναν οι Ευρωπαίοι πριν από 500 χρόνια, για να πούμε στον κόσμο ότι θα αντισταθούμε μέχρι τον τελευταίο άνθρωπο στην κατασκευή των υδροηλεκτρικών φραγμάτων στον ποταμό Tapajós», δήλωσε η Kaba στην παρακάτω ταινία μικρού μήκους για την εμπειρία της.
«Αυτό συμβαίνει σε μια συγκυρία που η Βραζιλία βρίσκεται σε πολιτική κρίση και έχει αρχίσει η διαδικασία καθαίρεσης της προέδρου της. Η νίκη για να σταματήσει η κατασκευή φραγμάτων στον ποταμό Tapajós μπορεί να έχει μικρή διάρκεια, αν οι συντηρητικοί, φιλικοί προς τις επιχειρήσεις πολιτικοί που καθοδηγούν τώρα τη διαδικασία καθαίρεσης πάρουν την εξουσία και πάρουν πίσω τα δικαιώματα γης.
Αλλά οι Munduruku έχουμε υποσχεθεί ότι ποτέ δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για την Sawre Muybu και χαιρετίζω αυτή τη νίκη που κερδήθηκε με σκληρούς αγώνες».
Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο feministig και μπορείτε να το βρείτε εδώ
μετάφραση: Λίνα Φιλοπούλου
