του Βασίλη Γεωργακόπουλου
Με αφορμή την πρόσφατη επίθεση ξυλοδαρμού σε ομόφυλο ζευγάρι, το «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο και τις δηλώσεις του Δ. Κουτσούμπα, ένα σχόλιο για μια συζήτηση που βρίσκεται σε παρατεταμένη αναβολή.
Σχεδόν δύο εβδομάδες μετά τον άγριο ξυλοδαρμό ομόφυλου ζευγαριού σε πολυσύχναστη πλατεία του Παγκρατίου από «άγνωστη» ρατσιστική ομάδα και μετά από την έντονη συζήτηση σχετικά με την ψήφιση του κατ’ επίφαση αντιρατσιστικού νομοσχεδίου της κυβέρνησης, τίποτα δεν έχει αλλάξει (όχι πως είχαμε τέτοιες προσδοκίες) και τίποτα δεν είναι όπως παλιά. Η ψηφοφορία της 5ης Σεπτέμβρη ενσωμάτωσε και με το παραπάνω τις δημόσιες πιέσεις Εκκλησίας και υπερσυντηρητικών κύκλων, επιβεβαιώνοντας ακόμα μία φορά την προσπάθεια επιβολής της κανονικοποίησης ενός πλαισίου δημόσιας συζήτησης με έντονα ακροδεξιό χαρακτήρα, που αντλεί εδώ και καιρό νομιμοποίηση από τις «αντικειμενικές συνθήκες» που έχει δημιουργήσει η κρίση.
Η υπερσυντηρητική κεφαλαιοποίηση της κοινωνικής ανασφάλειας από το κράτος και την ελληνική ακροδεξιά έχει αρχίσει ήδη να βγάζει καρπούς και οι νεόκοπες κοινωνικές ταυτότητες της περιόδου διαχέουν το ομοφοβικό και ρατσιστικό τους μίσος στις γειτονιές της Αθήνας. Τα παραδοσιακά οπισθοδρομικά στοιχεία της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας κερδίζουν ξανά έδαφος και αναιρούν δικαιώματα και κεκτημένα χρόνων, τόσο σε εργασιακό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Σκοταδιστικές προκαταλήψεις αναπαράγονται σε δηλώσεις και συζητήσεις με τον πλέον επίσημο και ακραία ρατσιστικό τρόπο. Όλα ολισθαίνουν προς τα πίσω και στο βάθος δεν φαίνονται ακόμα αναχώματα.
Μέσα σ’ αυτήν την έξαρση συντηρητικού πανικού, ακούσαμε τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ να δηλώνει αναφερόμενος στους ομοφυλόφιλους πως ο σεξουαλικός τους προσδιορισμός «είναι δική τους προσωπική υπόθεση, δεν είναι δημόσια ούτε πρέπει να γίνει». Δήλωση που δε διαφέρει πολύ απ’ την σχετικά διευρυμένη αντίληψη «εγώ με τους γκέι δεν έχω πρόβλημα, αρκεί να μην τους βλέπω». Η δημόσια σφαίρα ήταν πάντα το πεδίο άσκησης της κυρίαρχης πολιτικής και μέχρι σήμερα λίγα έχουν αλλάξει σε σχέση με τον έμφυλο προσδιορισμό του. Η θηλυπρέπεια δεν χωράει στον επιθετικό ανδρισμό που χαρακτηρίζει τους πολεμοχαρείς συνειρμούς της πολιτικής και οι ίδιοι λόγοι που απορρέουν και κατευθύνονται απ’ την κυρίαρχη ιδεολογία μοιάζουν να μην αφήνουν ανεπηρέαστη την παραδοσιακή αριστερά, που συνεχίζει να αναπαράγει στο εσωτερικό της αυτές τις αντιλήψεις πιο ισχυρές από πριν, συμπαρασυρόμενη απ’ τη συνολική κοινωνική μετατόπιση.
Πάντως, η πάγια θέση του ΚΚΕ για την ομόφυλη σεξουαλικότητα ήταν πάντα η ίδια, δεν πέσαμε απ’ τα σύννεφα. Όπως εύστοχα σημειώνει η Ε. Βαρίκα[1], οι ντετερμινιστικές αντιλήψεις για την Ιστορία και την ταξική πάλη, με όλους τους βιολογικούς συνειρμούς και τις ανασταλτικές προκαταλήψεις για τον ιστορικό ετεροκαθορισμό της κοινωνικής συμπεριφοράς που εμπεριέχουν, συντήρησαν μέχρι σήμερα εντός της Αριστεράς συστηματικές έμφυλες διακρίσεις και δημιούργησαν πολλές φορές πρόσφορο έδαφος ανοχής σε σεξιστικές συμπεριφορές. Δεν είναι τυχαία η φαινομενικά οικονομίστικη αντίληψη περί «δευτερευόντων ζητημάτων» που κυριαρχεί στη σύγχρονη κουλτούρα των οργανώσεων της ελληνικής αριστεράς. Και δεν χρειάζεται να μπούμε σε μια περιπτωσιολογική περιγραφή για να καταλήξουμε στη δυσκολία της να αντιμετωπίσει τις πολιτικοκοινωνικές δυναμικές των νέων μορφών των κοινωνικών σχέσεων.
Το σύγχρονο κράτος χρησιμοποιεί πολλαπλές μορφές καταπίεσης των κοινωνικών αντιστάσεων και δεν διστάζει να στοχεύει στα σώματά μας για να το πετύχει. Η σεξουαλικότητα γίνεται εργαλείο διαχείρισης της κοινωνικής συμπεριφοράς, οριοθετώντας το αποδεκτό απ’ το Άλλο, το λευκό απ’ το σκουρόχρωμο, το αντρικό απ’ το θηλυπρεπές, το γηγενές απ’ το ξένο. Η διατήρηση της «εθνικής καθαρότητας» φέρεται ως η μόνη εγγύηση για την έξοδο απ’ το χάος και πρέπει να πολεμηθεί ό,τι τη μολύνει. Ακόμα και όταν οι κοινωνικές ανισότητες δεν μπορούν να φυσικοποιηθούν με γνώμονα βιολογικά κριτήρια, αρκεί η επιστροφή στις θρησκευτικές προκαταλήψεις.
Πράγματι, φαίνεται πως όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια και όταν το καθεστωτικό μπλοκ δεν καταφέρνει να ορθολογικοποιήσει πλήρως τη φυσικότητα της κοινωνικής ανισότητας, όπως έχει καταφέρει στο παρελθόν με «επιτυχία» (βλ. δίωξη και διασυρμός οροθετικών γυναικών θυμάτων πορνείας) κωδικοποιώντας τον ανεπιθύμητο ξένο σε μολυσμένο επικίνδυνο σώμα, καταστρατηγεί θεϊκές εντολές και κυνηγάει μάγισσες. Έτσι σήμερα, ο εσωτερικός εχθρός έχει επιλεχθεί για τη θυσία. Στο τέλος, μπροστά στο θέαμα ή θα κλείσουμε το δρόμο για τη γκιλοτίνα ή θα βρεθούμε ανάμεσα στο πλήθος που θα παρακολουθεί ηδονικά.
[1] E. Varikas, «Today, more than ever: A comment on the so called “secondary” issues facing the Left in a period of crisis», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 2013.
Διαβάστε ακόμα
Πορεία ευαισθητοποίησης από το Δίκτυο ελληνικών LGBTQ οργανώσεων: φωτογραφίες
Πορεία ευαισθητοποίησης για αντιρατσιστικό, σύμφωνο συμβίωσης, ομοφοβικές και τρανσφοβικές επιθέσεις
