Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων εγκαινιάστηκε στις 13 Ιουνίου του 2013 κατά τη διάρκεια μιας διάσκεψης υψηλού επιπέδου στις Βρυξέλλες. Φιλοδοξεί να γίνει ένα από τα βασικά εργαλεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) – κέντρο πληροφόρησης και γνώσης σχετικά με θέματα ισότητας των φύλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τρία χρόνια σκληρής δουλειάς, αναλύοντας δεδομένα σχετικά με την κατάσταση της ισότητας των γυναικών και των ανδρών σε διάφορους τομείς, μελετώντας ξανά και ξανά τους δείκτες και τις μεταβλητές κατέληξε στη δημιουργία ενός αξιόπιστου Δείκτη Ισότητας των Φύλων. Είναι ο μόνος δείκτης της ισότητας των φύλων ειδικά προσαρμοσμένος στα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, με σκοπό την στήριξη των μελλοντικών πολιτικών στον τομέα αυτόν. Η μοναδικότητα του δείκτη έγκειται στην ικανότητα να εντοπίσει με ακρίβεια τα κενά της ισότητας που υφίστανται ανάμεσα στις γυναίκες και στους άνδρες στους τομείς της εργασίας, της αμοιβής, της γνώσης, του χρόνου, της εξουσίας  και της υγείας.

Wikigender: Ο πρώτος Δείκτης Ισότητας των Φύλων αποκαλύπτει – η ΕΕ είναι μόνο στα μισά του δρόμου προς την κατεύθυνση της ισότητας των φύλων

Πώς μπορούμε να προχωρήσουμε εμπρός, όταν οι μισοί από εμάς κρατούνται πίσω;

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) εγκαινιάζει τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων για την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων παρουσιάζει διαφορές στα αποτελέσματα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε ατομικό επίπεδο στα κράτη μέλη της ΕΕ», λέει η Virginija Langbakk, διευθύντρια του EIGE. «Αυτό το μοναδικό εργαλείο μέτρησης υποστηρίζει την τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής και δείχνει προς ποιά κατεύθυνση πρέπει να μετατοπιστούν οι πολιτικές προτεραιότητες για να επιταχυνθεί η διαδικασία για την επίτευξη της ισότητας των φύλων στην Ευρώπη». Παρά το γεγονός ότι οι αξίες της ισότητας των φύλων έχουν αναγνωριστεί  από τις πρώτες ημέρες της, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μόνο στα μισά του δρόμου προς την κοινωνία της ισότητας των φύλων, με μέσο όρο βαθμολογίας τις 54 μονάδες (όπου 1 σημαίνει απουσία ισότητας των φύλων και 100 πλήρης ισότητα).

«Τα στατιστικά της ισότητας των φύλων θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τα εμπόδια που πρέπει να μειωθούν για να γίνουν όλοι οι πολίτες πραγματικά ίσοι, και ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων κάνει ακριβώς αυτό. Στον αγώνα μας κατά της ανεργίας, η βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησης για τις γυναίκες είναι θέμα δικαιοσύνης, αλλά είναι επίσης καλό για την κοινωνία και την οικονομία», λέει ο Herman Van Rompuy, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων, που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναπτύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, παρέχει στοιχεία για κάθε κράτος μέλος και παρουσιάζει τον μέσο όρο της ΕΕ σε κάθε έναν από τους ακόλουθους κρίσιμους τομείς της ισότητας των φύλων: εργασία, αμοιβές, γνώση, χρόνο, εξουσία και υγεία. Οι διάφορες μορφές βίας και οι αντίστοιχες ανισότητες, επίσης θεωρούνται κρίσιμοι τομείς, αλλά αντιμετωπίζονται χωριστά, καθώς υιοθετούν διαφορετικές προοπτικές. «Είμαι πολύ χαρούμενος που το EIGE έχει αναπτύξει δείκτη για την ισότητα των φύλων», λέει ο Michael Gustafson, πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αξιολογούν και να συγκρίνουν μεταξύ τους την πρόοδο που έχουν κάνει σε διάφορους τομείς της ισότητας των φύλων, καθώς και πού απαιτείται μεγαλύτερη πρόοδος. Ελπίζω ότι αυτό το εργαλείο θα χρησιμοποιηθεί εκτενώς και θα οδηγήσει στην καλύτερη γνώση, και το σημαντικότερο ,στην περαιτέρω πρόοδο όσον αφορά την ισότητα των φύλων».

Το χαμηλότερο επίπεδο της ισότητας των φύλων εμφανίζεται στη λήψη αποφάσεων

Η χαμηλότερη βαθμολογία παρατηρείται στον τομέα της εξουσίας στη λήψη αποφάσεων, με μέσο όρο βαθμολογίας μόλις 38 μονάδες σε επίπεδο ΕΕ: η ΕΕ και τα κράτη μέλη χρειάζονται περισσότερες γυναίκες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η μεγαλύτερη απόσταση όσον αφορά στην ισότητα των φύλων είναι εμφανής στην εκπροσώπηση των γυναικών και των ανδρών στα διοικητικά συμβούλια των μεγάλων επιχειρήσεων, με μέση βαθμολογία για την ΕΕ μόνο 23,3 μονάδες. Μέτρα όπως ένα σύστημα ποσοστώσεων θα μπορούσε να βελτιώσει την ισότητα των φύλων στον τομέα αυτό και να οδηγήσει σε μια θετική επίδραση σε όλους τους άλλους τομείς.

Το ισότιμο μοίρασμα των δραστηριοτήτων κοινωνικής φροντίδας είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου απασχόλησης της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να επιτύχει πιο γρήγορα τον στόχο της απασχόλησης όπως αυτός καθορίζεται στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ανάπτυξη, για το 2020 – απασχόληση για τουλάχιστον το 75% του πληθυσμού της ΕΕ, ηλικίας 20 έως 64 ετών – με τη βελτίωση της ισότητας των φύλων στον τομέα του χρόνου που δαπανάται για μη αμειβόμενη φροντίδα και οικιακές δραστηριότητες.

Η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι περιορισμένη λόγω της δυσανάλογης συμμετοχής τους στους ρόλους φροντίδας. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων δείχνει μεγάλες διαφορές μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα αυτό, με μέσο όρο βαθμολογίας μόλις 39 μονάδες σε επίπεδο ΕΕ – πολύ κάτω από τα μισά του δρόμου προς την κατεύθυνση της ισότητας των φύλων. Για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης για την Ευρώπη, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η ίση κατανομή των ωρών που δαπανώνται για την παροχή φροντίδας, μεταξύ γυναικών και ανδρών. Παράλληλα με τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης, είναι ζωτικής σημασίας η βελτίωση των υποδομών παιδικής μέριμνας, όπως αναφέρεται στους στόχους της Βαρκελώνης, και η εντατικοποίηση των προσπαθειών για την αύξηση της συμμετοχής του πατέρα στη φροντίδα των παιδιών.

Η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών παρεμποδίζεται σοβαρά από την έλλειψη δεδομένων

Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν δεσμευτεί να εξαλείψουν τη βία για όλους από την ΕΕ, αλλά ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων δείχνει ότι δεν υπάρχουν συγκρίσιμα δεδομένα ανά φύλο σε αυτόν τον τομέα, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επειδή η έμφυλη βία παραμένει μια από τις ευρύτερα διαδεδομένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της εποχής μας, έχει τις ρίζες της στις ανισότητες μεταξύ των φύλων και τις ενισχύει, ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων καλεί όλους τους φορείς χάραξης πολιτικής για την αντιμετώπιση αυτού του κενού.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων εδώ

Μετάφραση: Χριστίνα Κούρκουλα