της Ειρήνης Πετροπούλου
Το 1985, τη χρονιά που ανακαλύψαμε στην Ελλάδα την οροθετικότητα, δεν τόλμαγες να πεις ότι είσαι ομοφυλόφιλος. Αμέσως έβλεπες τον κόσμο γύρω σου να κρατά αποστάσεις μήπως και «κολλήσει AIDS» (όπως επικρατούσε τότε), αν και στην πορεία αποδείχτηκε ότι η άγνοια, η προκατάληψη, ο στιγματισμός, η περιθωριοποίηση και η βλακεία ήταν «κολλητικά» και όχι ο HIV αν τηρούσες κάποιες συγκεκριμένες πρακτικές προφύλαξης.
Τον Μάιο του 2012 ήλθαμε σ’ επαφή με μια άλλη – εξ ίσου σκληρή – πραγματικότητα: τη σύλληψη και δημοσιοποίηση των στοιχείων ατόμων που βρέθηκαν οροθετικά μετά από πογκρόμ δειγματοληπτικών ελέγχων βάσει μιας νέας υγειονομικής διάταξης περί προσωπικής ευθύνης του ατόμου με HIV/AIDS. Ο ασκός του Αιόλου ανοίγει και αρκετοί μιλούν για τη βία που ασκεί το Κράτος σε οριζόντιο και κάθετο επίπεδο όπου η διαπόμπευση και ο διασυρμός χρησιμοποιούνται ως εφαλτήριο στην άγνοια, το φόβο και την άτυπη ποινικοποίηση του νοσήματος με την αρωγή των ΜΜΕ και την αντιδεοντολογική αδιαφορία του μεγαλύτερου μέρους του τομέα της υγείας. 30 χρόνια μετά ο κοινωνικός κανιβαλισμός ζει και βασιλεύει παρά τις εξελίξεις της ιατρικής που βελτίωσαν την διάρκεια και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Μπορεί η νόσος να έπαψε να είναι θανατηφόρος, αλλά στην Ελλάδα του σήμερα χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για να καταστρατηγηθούν θεμελιώδη δικαιώματα στο βωμό της δημόσιας υγείας. Ο τότε Υπουργός Υγείας κ Λοβέρδος αναφέρεται σε «υγειονομική βόμβα» χρησιμοποιώντας διάταξη που βασίστηκε σε κάποιο «ξεχασμένο» νόμο του 1940 με επικαιροποίηση το 2010 ώστε να καλύψει τις «ανάγκες» της προεκλογικής προπαγάνδας προς χάριν εντυπωσιασμού και σκοπιμότητας και εγείροντας την μήνιν οργανώσεων όπως το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, την ΠΡΑΚΣΙΣ, το Κέντρο Ζωής, τη Θετική Φωνή, την Ομοφυλοφιλική και Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας κ. ά.
Πού βρισκόμαστε μετά την γκάφα του Μαΐου; Η Παγκόσμια Μέρα Κατά του AIDS (1η Δεκεμβρίου) επαναφέρει το θέμα στα ΜΜΕ τα οποία αντιμετωπίζουν τον απόηχο με πολύ χαλαρή διάθεση κρίνοντας ότι η ισχύουσα δημοσιοοικονομική κρίση χαίρει μεγαλύτερης σημασίας. Συνεπώς, η ουσιαστική μας πληροφόρηση γίνεται από τις οργανώσεις που ασχολούνται με το HIV/AIDS και από τις προσπάθειες άλλων ΜΚΟ να κρατήσουν το θέμα στην επικαιρότητα μιας και 13 άτομα βρίσκονται στη φυλακή με την κατηγορία της σκοπούμενης σωματικής βλάβης. Όλα χρήστριες ουσιών ή εργάτριες του σεξ, ενώ οι πελάτες αυτών είχαν την αμέριστη προστασία εφόσον τα στοιχεία τους ουδέποτε έγιναν γνωστά.
Όλα αυτά μας κάνουν ν’ αναρωτιόμαστε αν υπάρχει ουσιαστική δικαιοσύνη σ’ αυτή τη χώρα και ακόμα περισσότερο ποιος θα δώσει απάντηση σε μια σειρά άλλων ερωτημάτων, όπως:
- Ποια είναι η θέση του ΚΕΕΛΠΝΟ, που διενήργησε τους δειγματοληπτικούς ελέγχους ως καθ’ ην αρμόδιος φορέας, αυτή τη στιγμή;
- Ποια είναι η θέση των ιατρικών συλλόγων;
- Γιατί η εισαγγελία στήριξε τις διώξεις σε μια αβάσιμη κατηγορία με δεδομένο ότι η υγειονομική διάταξη Λοβέρδου – όπως είναι γνωστή – δεν έχει ουσιαστική ισχύ λόγω μη επικύρωσης της;
Αυτά ήταν μερικά από τα ερωτήματα-σημεία που τέθηκαν κατά τη διάρκεια της επιστημονικής διημερίδας που έγινε στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2012 σε διοργάνωση του συλλόγου οροθετικών «Θετική Φωνή» και με τίτλο «Δικαιοσύνη, Νομοθεσία και HV/AIDS» με πάνελ από ειδικούς από Ελλάδα και εξωτερικό. Δυστυχώς, απουσίαζαν οι οροθετικές που αυτή τη στιγμή ζουν τη δική τους σκληρή πραγματικότητα. Αυτή του στιγματισμού και της χωρίς σεβασμό αντιμετώπισης της αξίας τους ως άνθρωποι. Η δική τους μαρτυρία θα επιβεβαίωνε τα συμπεράσματα της διημερίδας.
Για άλλη μια φορά βλέπουμε να χρησιμοποιούνται οι ευπαθείς ομάδες για τη δημιουργία αρνητικών προτύπων που διαιωνίζουν τα στερεότυπα.
Για άλλη μια φορά είδαμε να χρησιμοποιείται ο στιγματισμός ως μέσο ελέγχου με πρακτικές ολοκληρωτισμού.
Για άλλη μια φορά είδαμε τα ΜΜΕ σε ρόλο «εξολοθρευτή» να υποκαθιστούν τους μηχανισμούς της δικαιοσύνης.
Όταν:
Α) Οι φορείς της υγείας απέχουν οποιασδήποτε συνεργασίας με τις σχετικές ΜΚΟ και
Β) Η οροθετικότητα χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για καταστρατήγηση του Εργατικού Δικαίου και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,
Οι λύσεις που οφείλουμε να εφαρμόσουμε γίνονται συγκεκριμένες:
- Οι εκστρατείες ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού κρίνονται αναγκαίες και χρήσιμες
- Εξ’ ίσου χρήσιμη είναι και η άμεση διδασκαλία του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία και μάλιστα από τις τάξεις του δημοτικού εφόσον μπορεί να λειτουργήσει ως αρωγός κατά των διακρίσεων και των ταμπού
- Άμεση εφαρμογή της Σύστασης 200 του Παγκόσμιου Οργανισμού Απασχόλησης, κύρωση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα ΑΜΕΑ και επέκταση του νόμου 3304/2005 ώστε να καλύπτει και περιπτώσεις HIV+
- Ενημέρωση και εκπαίδευση του νοσηλευτικού προσωπικού και
- Επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση όπου παραβιάζεται το ιατρικό απόρρητο.
Το βασικότερο:
Είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός Κοινωνικού Κράτους που θα βοηθά και θα στηρίζει τις ευπαθείς ομάδες ώστε να μην οδηγηθούμε σε μια συντηρητική και κατασταλτική κοινωνία που θα πετά στον Καιάδα ψυχές και ζωές όταν αυτές κριθούν «άχρηστες».
