του Γιώργου Πιτροπάκη
Είναι Ουκρανές, είναι νέες, είναι ωραίες, είναι γυμνόστηθες, είναι οι Φέμεν. Είναι οι «σεξ-τρεμίστριες» που κήρυξαν «ανταρτοπόλεμο» στην πατριαρχία και που η τελευταία εκρηκτική εμφάνισή τους έγινε με την παραίτηση του Πάπα και την κατάληψη της Παναγίας των Παρισίων. Οι Φέμεν μιλούν στην «Κ.Ε.»
«Στην πλατεία Αγίου Πέτρου ο “Μητσάρας”, μαζί με χιλιάδες άλλους πιστούς και περίεργους, περίμενε να δει τον Πάπα. Όμως με το που εμφανίστηκε κι άρχισε να ευλογεί τα πλήθη, να σου γυμνόστηθες οι κοπέλες της ομάδας Φέμεν. Φωνάζουν για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και κατηγορούν την Εκκλησία για υποκρισία. Επεμβαίνουν η αστυνομία και οι άνδρες ασφαλείας, γίνεται χαμός, φασαρία, φωνές, σπρωξίματα ένθεν και ένθεν, αφού το ανδρικό πλήθος θέλει να θαυμάσει τις “καθολικώς διαμαρτυρόμενες” νεαρές. Κι εκεί, πάνω στο χαμό, πετάγεται ένας Ιάπωνας και ρωτάει τον Μητσάρα: “Ποιος είναι ο τύπος με την καπελαδούρα δίπλα στις Φέμεν”».
Έτσι, παραφράζοντας το γνωστό ανέκδοτο αλλά και τη φράση του Τζον Λένον, «Οι Μπιτλς είναι πιο γνωστοί από τον Χριστό», μπορούμε να καταδείξουμε το πόσο διάσημες είναι τώρα πια οι Φέμεν. Μια ομάδα από νεαρές γυναίκες με καταγωγή την Ουκρανία που διαμαρτύρονται κατά της πατριαρχίας επιδεικνύοντας τα γυμνά τους στήθη. Τις είχαμε γνωρίσει τον Οκτώβριο του 2011, όταν μαζί με τον Ρώσο φωτογράφο και συνεργάτη της «Ελευθεροτυπίας» Sergey Kozmin είχαμε επισκεφθεί το Κίεβο. Ήταν τότε, στα δεύτερα εγκαίνια του σταδίου Ολιμπίνσκι μετά την ανακατασκευή του, για τις ανάγκες του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ποδοσφαίρου του 2012. Σ’ αυτό έγινε και ο τελικός. Είχε κοστίσει ένα κάρο λεφτά και άλλο τόσο κόστισε και η φιέστα των εγκαινίων, αλλά την παράσταση έκλεψαν οι Φέμεν. Μπούκαραν γυμνόστηθες κρατώντας πλακάτ κατά της πορνείας και του σεξοτουρισμού, την ώρα που βρισκόταν επί σκηνής η γνωστή τραγουδίστρια Σακίρα. Το «χάπενινγκ» διήρκεσε μερικά μόνο δευτερόλεπτα αφού σχεδόν πάραυτα οι δυνάμεις ασφαλείας τις συνέλαβαν. Ηταν όμως αρκετά για να περάσουν το μήνυμά τους, αφού όλα τα φώτα στράφηκαν πάνω τους και έκλεψαν τις εντυπώσεις. Από τότε πέρασε κοντά ενάμισης χρόνος και μπορεί να μη συναντηθήκαμε ξανά, όμως είχαμε συχνή επικοινωνία. Μας προϊδέαζαν για τις επόμενες ενέργειές τους και μοιραστήκαμε τη χαρά τους, μέσω skype, για την παραίτηση του Πάπα.
Στο «στρατηγείο»
«Είναι τυχερές που ζουν στην Ουκρανία. Αν αυτά τα έκαναν στη Ρωσία, θα τις είχε φάει το μαύρο σκοτάδι», μου είπε ο Σεργκέι, πηγαίνοντας να τις συναντήσουμε στο «στρατηγείο» των δύο δωματίων με κουζίνα που διατηρούν, κοντά στην πλατεία Ανεξαρτησίας, στο κέντρο του Κιέβου. Όμως, όπως διαπιστώσαμε και με τα μάτια μας, τα μέλη των Φέμεν τελούν υπό μόνιμη παρακολούθηση. Οι πράκτορες της SBU (Ουκρανική Κρατική Ασφάλεια) είναι μόνιμα στημένοι έξω από το γραφείο τους.
Για την ομάδα Φέμεν όλα άρχισαν το 2010 στο Κίεβο της Ουκρανίας όταν έκαναν την πρώτη τόπλες ακτιβιστική τους ενέργεια. Η Αννα Γκουτσόλ, η ιδρύτρια της ομάδας, η Αλεξάνδρα (Σάσα) Σεβτσένκο και η Οκσάνα Σάντσκο γεννήθηκαν στην πόλη Χμελνίτσκι και συναντήθηκαν για πρώτη φόρα πριν συμπληρώσουν τα 15 τους χρόνια, στο «πανεπιστήμιο του δρόμου». Έτσι αποκαλούσαν τα σοκάκια και τις γωνιές των δρόμων ανάμεσα στα σπίτια τους και το σχολείο. «Σε εκείνη τη διαδρομή, πιτσιρίκες ακόμη, πριν και μετά το σχολείο, φλερτάραμε, συζητούσαμε και κυρίως αμφισβητούσαμε τους πάντες και τα πάντα», μας λέει η Οκσάνα.
Πρώτο «τόπλες» το 2010
Αυτά τα ιδιαιτέρως ενεργά κοινωνικά αγόρια και κορίτσια λίγο αργότερα απέκτησαν στέγη. Ηταν το Κέντρο Προοπτικής για την Νεολαία, αλλά δεν μακροημέρευσε, καθώς σύντομα αποσπάσθηκαν και έφτιαξαν τη δική τους, αμιγώς κοριτσίστικη κίνηση, με σκοπό να σπάσουν στερεότυπα που υπήρχαν στη μικρή τους πόλη. «Στα μέρη μας και μόνο η λέξη “φεμινισμός” ήταν “ντροπή” και δυστυχώς εξακολουθεί να είναι, αφού συνεχίζουν να πιστεύουν ότι φεμινίστριες είναι μόνο οι λεσβίες».
Το 2008 πήραν την απόφαση να μετακομίσουν στην πρωτεύουσα της χώρας και η πρώτη εντύπωση που αποκόμισαν από την πόλη τις σόκαρε. «Σε σχέση με το Κίεβο, η μικρή μας πόλη έμοιαζε ότι βρισκόταν σε μόνιμη χειμερία νάρκη. Το Κίεβο είναι μια μεγαλούπολη με συγκεντρωμένες εξουσίες και δραστηριότητες αλλά και με τεράστια συσσωρευμένα προβλήματα. Αυτό ήταν ένα έναυσμα, ένα κίνητρο και για τις τρεις μας. Το πρώτο για το οποίο αρχίσαμε να μιλάμε ανοιχτά ήταν η πορνεία και όχι τυχαία. Τη συναντούσαμε και τη συναντάμε ανά πάσα ώρα και στιγμή μπροστά μας. Από τη στιγμή που φτάσαμε στην πόλη, μας ακολουθεί σε κάθε μας βήμα. Τα κορίτσια στη χώρα μας είναι ανενεργά και άρα πολύ εύκολα μπορούν να ενισχύσουν τη βιομηχανία της πορνείας, που ούτως ή άλλως ανθεί. Μέχρι τότε στην Ουκρανία κανείς δεν είχε μιλήσει γι’ αυτά το θέματα, οπότε αποφασίσαμε να μη μιλήσουμε ούτε κι εμείς. Επρεπε να ουρλιάξουμε ή να μείνουμε για πάντα σιωπηλές. Αρχίσαμε να ουρλιάζουμε αλλά και τότε κανείς δεν μας άκουγε, οπότε περάσαμε σε πιο δραστικά μέσα. Τις τόπλες ακτιβιστικές ενέργειές μας. Το 2010 ήταν η πρώτη», μας λέει η Οκσάνα.
Τρία χρόνια μετά την πρώτη τους ενέργεια τα κορίτσια εξακολουθούν όχι μόνο να είναι το ίδιο οργισμένα, αλλά και να έχουν πλέον μετατραπεί σε μια διεθνή «σεξ-τρεμιστριών», όπως αυτοαποκαλούνται, που κάνουν «ανταρτοπόλεμο» με σκοπό να ανατρέψουν την πατριαρχία. Τους τελευταίους μήνες άρχισαν να δραστηριοποιούνται δυναμικά και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Της Γαλλίας και της Γερμανίας κυρίως, όπου έχουν δημιουργηθεί δυναμικοί πυρήνες. «Σε ολόκληρο των κόσμο υπάρχουν γύρω στα 150 κορίτσια που παίρνουν μέρος σε ενέργειες τόπλες, αλλά όπως καταλαβαίνετε υπάρχει από πίσω ένας “μικρός στρατός” που τις υποστηρίζει και αποτελείται όχι μόνο από γυναίκες αλλά και από άντρες», λέει η Σάσα Σεβτσένκο.
Απειλές και κίνδυνοι
«Κάθε μας ενέργεια έχει μεγάλους κινδύνους. Στη Λευκορωσία», υποστηρίζει η Οκσάνα Σάντσκο, «εμένα, την Ινα Σεβτσένκο και τη Σάσα Νενσίμοβα παραλίγο να μας σκοτώσουν. Στη Ρωσία με κράτησαν για 2 εβδομάδες και ύστερα με απέλασαν διά βίου. Στην Ουκρανία κάθε μας ενέργεια τελειώνει με σύλληψη και μώλωπες σε όλο μας το κορμί. Για πολλά κορίτσια ακτιβίστριες εκκρεμούν αρκετές ποινικές υποθέσεις. Η Ινα Σεβτσένκο (σ.σ. ήταν από τις πρωταγωνίστριες στην εισβολή των Φέμεν στη Νοτρ Νταμ) αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα μας και τώρα ζει μόνιμα στη Γαλλία. Τα τηλέφωνά μας παρακολουθούνται και είμαστε σίγουρες ότι και εδώ μέσα υπάρχουν “κοριοί” που καταγράφουν τις συνομιλίες μας. Αλλά αυτό σχεδόν δεν μας απασχολεί. Εξάλλου δεν έχουμε και τίποτα να κρύψουμε. Μόνο όταν σχεδιάζουμε την επόμενή μας ενέργεια, αφήνουμε τα κινητά μας τηλέφωνα και πάμε στο πάρκο και κουβεντιάζουμε».
«Παλιότερα, τον πρώτο καιρό προσπαθούσαμε να “στρατολογήσουμε” κορίτσια στην ομάδα μας. Σήμερα έρχονται και μας βρίσκουν μόνες τους, γυναίκες από όλα τα μέρη του κόσμου. Από τον Καναδά μέχρι την Τυνησία και από την Αργεντινή ώς την Ινδία. Ηλικιακά εμείς (εννοεί τον ηγετικό πυρήνα) είμαστε ανάμεσα στα είκοσι και στα τριάντα, όμως έχουμε κορίτσια από 18 μέχρι κυρίες 65 χρόνων. Δεν υπάρχει κανένας ηλικιακός προσδιορισμός για να ενταχθεί μια γυναίκα στην ομάδα μας. Το βασικό είναι να συμφωνεί με τις απόψεις μας. Αυτό που ελπίζουμε είναι ότι σύντομα θα ακουστεί και στην Ελλάδα η κραυγή-σύνθημα των Φέμεν: Ήρθα! Γδύθηκα! Νίκησα!» συμπλήρωσε γελώντας η Άννα Γκουτσόλ.
Πηγή: enet.gr
