του Γιάννη Κοντού
Η Μπάμπι είναι μια Φιλιππινέζα επαγγελματίας κομμώτρια. Στα 40 της πλέον, εργάζεται στο κέντρο της Αθήνας εδώ και τέσσερα χρόνια. Εργαζόμενη, μητέρα, σύζυγος και κόρη εξ αποστάσεως, η Μπάμπι είναι υποχρεωμένη να υιοθετεί μια σειρά από ρόλους. Αυτό που τη διαφοροποιεί, ωστόσο, από τις υπόλοιπες μετανάστριες εργάτριες είναι ότι είναι τρανς: μια γυναίκα με ανδρική βιολογική ταυτότητα. Το Roughcut, πρώτη μεγάλου μήκους δουλειά της Ελιάνας Αμπραβανέλ, αφηγείται την ιστορία της και πρωτοπροβλήθηκε στο φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ενόψει της αθηναϊκής πρεμιέρας του ντοκιμαντέρ την Κυριακή, 28 Απριλίου, στα πλαίσια του 7ου “Outview” Gay & Lesbian Φεστιβάλ, καθώς και της εξόδου του την ερχόμενη Πέμπτη στο “Δαναό”, σε ενιαίο πρόγραμμα με το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Παναγιώτη Ευαγγελίδη Λάμπουν στο σκοτάδι, κουβέντιασα με την Ελιάνα Αμπραβανέλ.
Πώς γνωρίσατε την Μπάμπι και γιατί την επιλέξατε ως “ηρωίδα” του ντοκιμαντέρ σας;
Την Μπάμπι την γνώρισα εντελώς τυχαία, μέσω μιας κοινής φίλης. Με ενδιαφέρουν οι “πραγματικές” ιστορίες με δυνατούς χαρακτήρες που παίρνουν την ζωή στα χέρια τους και δεν αφήνουν καμιά δυσκολία, όποια κι αν είναι αυτή, να τους ρίξει. Και η Μπάμπι ανταποκρίνεται στους πολλαπλούς ρόλους που της επεφύλαξε η ζώη σαν μια πραγματική πρωταγωνίστρια, μια σταρ ταινίας fiction.
Πώς προέκυψε ο τίτλος του ντοκιμαντέρ;
Roughcut είναι μια κουπ μαλλιών: κοντό αγορίστικο κόψιμο με μερικές θηλυκές μακρύτερες τούφες μαλλιών ανάμεσα. Επίσης rough cut (αν και δύο λέξεις) είναι η πρώτη version μιας ταινίας στο μοντάζ, πριν το τελικό αποτέλεσμα. Εκφράζει, όμως, και τα διαμάντια στην ακατέργαστη μορφή τους. Νομίζω όλες οι ερμηνείες του τίτλου ταιριάζουν στην ιστορία και στην ηρωίδα μου με τον ένα η άλλο τρόπο.
Κερδίσατε εύκολα την εμπιστοσύνη της, ή δυσκολεύτηκε να σας ανοιχτεί;
Τα πράγματα ήρθαν πολύ φυσικά. Στην αρχή της γνωριμίας κάναμε συζητήσεις γενικότερες για τις Φιλιππίνες και την ζωή της εκεί, χωρίς να κινηματογραφούμε. Εκ των υστέρων μου εξομολογήθηκε πως νόμιζε ότι επρόκειτο να χρησιμοποιήσουμε την ιστορία της σαν βάση για σενάριο ταινίας μυθοπλασίας. Όταν κατάλαβε ότι επρόκειτο να είναι η ίδια πρωταγωνίστρια στο ντοκιμαντέρ, είχαμε πια αποκτήσει οικειότητα και δέχτηκε αμέσως.
Πώς καταφέρνει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των πολλαπλών της ρόλων (επαγγελματίας κομμώτρια, σύζυγος, μητέρα), χωρίς να συντρίβεται υπό το βάρος τους;
Η ηρωίδα μου δεν λυγίζει εύκολα. Καταρχήν ξέρει ότι είναι ο στυλοβάτης μιας πολυπληθούς οικογένειας στις Φιλιππίνες, είναι ταγμένη στον σκοπό της και ανταποκρίνεται στις καθημερινές απαιτήσεις με αποφασιστικότητα και συγχρόνως κέφι για ζωή. Οι δυσκολίες για την Μπάμπι δεν είναι συνυφασμένες ούτε με γκρίνια, ούτε με γκαντεμιά.
Σε ποιο βαθμό είναι γνωστή η σεξουαλική της ταυτότητα στον επαγγελματικό, φιλικό και ευρύτερο κοινωνικό κύκλο της στην Ελλάδα και κατά πόσο αυτό επηρεάζει τις σχέσεις της με τους ανθρώπους;
Παρά την θηλυκή της εμφάνιση, η ηρωίδα μου δεν κρύβει την ανδρική της βιολογική ταυτότητα. Δεν είναι κάτι που εμποδίζει την καθημερινότητά της, γιατί έχει αποφασίσει εδώ και πολλά χρόνια πώς αισθάνεται και πώς θέλει να αντιμετωπίσει την διαφορετικότητά της. Το πρόβλημα υπάρχει στους άλλους πιστεύω, εκείνοι έχουν καμιά φορά δυσκολία στο να αποδεχτούν έναν διαφορετικό άνθρωπο.
Η άδεια παραμονής της έχει λήξει. Βάσει της τυπικής “νομιμότητας”, είναι, επομένως, “παράνομη”, σε μια συγκυρία, κατά την οποία η καταπολέμηση της “ανομίας”, όπως αυτή κάθε φορά προσδιορίζεται, είναι διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης. Την φοβίζει αυτό; Την εξοργίζει; Σκέφτεται να επιστρέψει στις Φιλιππίνες, αν και όταν έχει τη δυνατότητα;
Τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ κράτησαν πάνω από τρία χρόνια- υπήρξε πράγματι ένα διάστημα στην αρχή, κατά το οποίο τα χαρτιά της δεν είχαν ανανεωθεί και αυτό την στεναχωρούσε πολύ. Ευτυχώς τώρα δεν αντιμετωπίζει πλέον κανένα τέτοιο θέμα. Βέβαια και σκέπτεται να επιστρέψει κάποια στιγμή στην πατρίδα της, όταν της το επιτρέψουν οι συνθήκες, αλλά λόγω χαρακτήρα δεν αφήνει τον εαυτό της να νοσταλγήσει.
Άλλαξε κάτι στη ζωή της μετά την κυκλοφορία της ταινίας; Η ίδια έμεινε ικανοποιημένη από τον τρόπο, με τον οποίο αποτυπώσατε την ίδια και τη ζωή της κινηματογραφικά;
Δεν νομίζω ότι άλλαξε τίποτα στην ζωή της δραματικά. Η Μπάμπι χάρηκε για την κυκλοφορία της ταινίας, όπως και όλοι οι συντελεστές, γιατί οι δυσκολίες για την ολοκλήρωση του ντοκιμαντέρ ήταν μεγάλες και οι χρηματικές δυνατότητες πολύ μικρές. Το αποτέλεσμα της άρεσε, αν και, όπως μου εκμυστηρεύτηκε, βλέποντας τον εαυτό της στην οθόνη, είδε μερικά λάθη που κάνει στην ζωή της.
Το ντοκιμαντέρ σας ξεκινά το αθηναϊκό του “ταξίδι” από το φεστιβάλ “Outview” την Κυριακή 28 Απριλίου, συνεχίζοντας, την επόμενη βδομάδα, στον “Δαναό”, σε κοινό πρόγραμμα με το εξαιρετικό Λάμπουν στο σκοτάδι του Παναγιώτη Ευαγγελίδη. Πόσο έτοιμο είναι το κινηματογραφικό κοινό να παρακολουθήσει, να εκτιμήσει και να προβληματιστεί πάνω σε ταινίες που ξεφεύγουν από τη συμβατική θεματολογία και οπτική;
Μα νομίζω πως το κοινό επιζητά να δει ταινίες και ειδικά ντοκιμαντέρ που δείχνουν μια άλλη οπτική γωνία της πραγματικής ζωής που καμιά φορά δεν φαντάζονται ότι υπάρχει. Για δύο ώρες τους δίνεται η δυνατότητα να “ζήσουν” από κοντά μια ιστορία (στην περίπτωσή μας είναι δύο οι ταινίες και δύο οι ιστορίες) που μπορεί να υπάρχει δίπλα τους και να μην το έχουν αντιληφθεί. Η ταινία του Παναγιώτη Ευαγγελίδη “They glow in the dark” είναι σπάνιας ευαισθησίας και ωριμότητας, μια ιστορία που νομίζω θα αγγίξει όλους τους θεατές. Και πρέπει να πω πως είμαι πολύ χαρούμενη και με τιμά το γεγονός πως θα “κάνουν παρέα” οι δύο ταινίες στο Δαναό ξεκινώντας από την Πέμπτη 2 Μαΐου και για δύο εβδομάδες.
Το Roughcut προβάλλεται την Κυριακή, 28 Απριλίου, στις 8 το βράδυ, στην Αίθουσα 1 του Ινστιτούτου Θερβάντες (Μητροπόλεως 23) και από την ερχόμενη Πέμπτη, 2 Μαΐου, στον κινηματογράφο “Δαναό” (Λεωφόρος Κηφισίας 109), σε ενιαίο πρόγραμμα με το Λάμπουν στο σκοτάδι του Παναγιώτη Ευαγγελίδη.
Πηγή: εναντιοδρομίες