της Έλενας Ψαρρέα
Η 8η του Μάρτη όπως και η 25η Νοέμβρη είναι ημερομηνίες συνάντησης των γυναικών σε διαδηλώσεις, ακτιβισμούς, δράσεις, εκδηλώσεις. Είναι ημερομηνίες σταθμοί για την ανασυγκρότηση των φεμινιστικών και γυναικείων οργανώσεων, με σκοπό να βγουν στο δρόμο για να γίνουν ορατές διεκδικήσεις και δικαιώματα που χρόνο με το χρόνο καταργούνται. Οι συλλογικότητες των γυναικών υπάρχουν, δραστηριοποιούνται και θέτουν τα επίκαιρα ζητήματα της γυναικείας καταπίεσης σε μια διάρκεια η οποία υπερβαίνει τις μέρες μνήμης. Από αυτή την παρουσία κρίνεται κάθε φορά το ίδιο το περιεχόμενο αυτών των ημερομηνιών σταθμών. Και για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντική η δραστηριοποίηση των γυναικών, ιδιαίτερα των νέων, σε ομάδες και συλλογικότητες οι οποίες εντάσσουν την πορεία των φεμινιστικών αιτημάτων στο κρίσιμο παρόν, δίνοντας το διαχρονικό στίγμα των γυναικείων διεκδικήσεων.
Κάθε μικρή ή μεγάλη νίκη του γυναικείου κινήματος ανατρέπει τις όποιες αρνητικές συνέπειες για την πλειοψηφία της κοινωνίας. Γιατί όταν τα πιο καταπιεσμένα κομμάτια μπορούν και νικούν, οι προσδοκίες γιγαντώνονται, η αντίσταση δυναμώνει. Το δικαίωμα σε καλύτερες συνθήκες εργασίας, στο ωράριο, στο μισθό, το δικαίωμα ψήφου, το δικαίωμα στο σεξουαλικό προσανατολισμό καλύπτει κατακτήσεις για το σύνολο της κοινωνίας. Οι κινητοποιήσεις των γυναικών, ο ανατρεπτικός τρόπος διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους έχουν καταγράψει στην ιστορία σπουδαίες νίκες. Είναι αυτές οι κινητοποιήσεις που έχουν αναγκάσει σε θεσμικό, πολιτικό επίπεδο αλλά και κοινωνικό τις αλλαγές και την θεμελίωση μια σειράς δικαιωμάτων. Ωστόσο η κατοχύρωση αυτών των δικαιωμάτων δεν κρίνεται κατά προτεραιότητα στο θεσμικό επίπεδο και στην ενδυνάμωση του ρόλου των θεσμικών οργάνων, αλλά εξαρτάται άμεσα από την αναζωπύρωση των αγώνων του γυναικείου κινήματος. Τα παραδείγματα είναι πολλά και το αποδεικνύουν. Αν και το ευρωπαϊκό κεκτημένο θεωρείται ότι λειτουργεί προστατευτικά για τα δικαιώματα των γυναικών στην εργασία, στην πράξη αυτό που εφαρμόζει είναι οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, η μερική απασχόληση, η ενίσχυση του εργοδοτικού εκφοβισμού, η υποβάθμιση των κρατικών δομών της υγείας και της πρόνοιας, συνολικά η απορρύθμιση της εργασίας. Αν και υπάρχει η Ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτό δεν εμποδίζει χώρες όπως η Πολωνία να έχουν υιοθετήσει ένα πλαίσιο για τις εκτρώσεις εξαιρετικά αυστηρό και να προτείνουν την πλήρη απαγόρευση, γεγονός που απετράπη λόγω των μεγάλων διαδηλώσεων του γυναικείου κινήματος στην Πολωνία αλλά και διεθνώς. Αν και το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο εναντιώνεται και μάχεται τη βία κατά των γυναικών, τα ποσοστά της έμφυλης βίας αυξάνονται, ενώ παράλληλα η εμπλοκή σε πολέμους σε μια σειρά χώρες οδηγεί μετανάστριες και μετανάστες, πρόσφυγες στην εξαθλίωση, σε πνιγμό.
Το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των γυναικείων δικαιωμάτων είναι τελείως διαφορετικό από αυτό που εμφανίζεται, είναι ένα πλαίσιο το οποίο στην πράξη ακυρώνεται, διαγράφεται, αγνοείται και τελικά μένει ανενεργό. Οι γυναίκες στην Αμερική ανέδειξαν τι σημαίνει η εντεινόμενη ακραία νεοφιλελεύθερη επίθεση του Trump σε συνδυασμό με τις ακραία επιθετικές μισογύνικες, ομοφοβικές, τρανσφοβικές και ρατσιστικές πολιτικές. Η επιβολή πολιτικών ακραίας φτώχειας και η συνέχιση της λιτότητας καταστρέφει οποιαδήποτε προοδευτική δυνατότητα, οδηγώντας στην οπισθοδρόμηση, στη συντηρητικοποίηση. Η εναντίωση σε ένα τέτοιο μέλλον είναι εναντίωση απέναντι στη βία κατά των γυναικών, στην ανεργία, στην περιστασιακή εργασία, στην απαγόρευση των εκτρώσεων, στην ομοφοβία, στις ρατσιστικές μεταναστευτικές πολιτικές. Χρειαζόμαστε 100% κατάργηση αυτών των πολιτικών. Δεν είναι δυνατόν να συμβιβαστούμε ούτε με την ανεργία, ούτε με τη φτώχεια, ούτε με τη βία, ούτε με τη μερική πρόσβαση, την προάσπιση με όρους, τις προϋποθέσεις συμμετοχής. «Θα αγωνιστούμε μέχρι να νικήσουμε».
