Ένα σύντομο οδοιπορικό κατά τη διάρκεια της έναρξης του φεμινιστικού καραβανιού της Παγκόσμιας Πορείας Γυναικών στο Κουρδιστάν

της Βούλας Τάκη*

Με κεντρικό μας σύνθημα «Από το Κομπάνι ως τη Λισαβόνα όλες οι γυναίκες στο δρόμο του αγώνα», έξι γυναίκες από το «Χώρο Αλληλεγγύης Γυναικών – Πρωτοβουλία Γυναικών Ενάντια στο Χρέος και στα Μέτρα Λιτότητας» ξεκινήσαμε το ταξίδι μας για να συμμετέχουμε στην έναρξη του φεμινιστικού καραβανιού (4η διεθνής δράση της Παγκόσμιας Πορείας Γυναικών) στην πόλη Nusaybin, μια πόλη στο τουρκικό Κουρδιστάν στα σύνορα με την αυτόνομη περιοχή της Rojava απέναντι από το καντόνι Jazira. Στην περιοχή της Rojava υπάρχουν τρία καντόνια: το Jazira, το Kobani και το Afrin. Η έναρξη του φεμινιστικού καραβανιού από αυτήν την περιοχή ήθελε να σηματοδοτήσει την αλληλεγγύη των γυναικών τιμώντας ταυτόχρονα τον ηρωικό αγώνα των Κουρδισών μαχητριών ενάντια στις βίαιες και βάρβαρες επιθέσεις των τζιχαντιστών (ISIS).

Γεμάτες με τις εικόνες και τα ακούσματα όλο το προηγούμενο διάστημα τόσο για αυτόν το μεγάλο αγώνα των Κουρδισσών μαχητριών όσο και για τη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας από «τα κάτω», φτάσαμε στις 4 Μάρτη – δύο μέρες πιο νωρίς – στην πόλη Mardin. Κάποιες γυναίκες από μας – ανάμεσά μας και δύο γυναίκες δημοσιογράφοι – θέλαμε να δούμε, να ζήσουμε και να μοιραστούμε από κοντά όλες αυτές τις εμπειρίες των Κουρδισών γυναικών.

Έτσι, την πρώτη μέρα, αφού συμμετείχαμε με τις συντρόφισσες από το Μardin στην προπαγάνδιση την έναρξης του φεμινιστικού καραβανιού, οργανώσαμε με τη βοήθειά τους την επίσκεψή μας σε καταυλισμούς προσφύγων στο Diyarbakir (πρωτεύουσα του τουρκικού Κουρδιστάν).

Πρώτα επισκεφτήκαμε τον καταυλισμό όπου ζουν πάνω από 3.000 πρόσφυγες, οι Γεζίντι – εθνοθρησκευτική ομάδα κουρδικών φυλών – που ζούσαν στο βόρειο Ιράκ, οι οποίοι έπεσαν θύματα της ακραίας βιαιότητας των τζιχαντιστών (δολοφονίες, βασανιστήρια, απαγωγές, βιασμοί, σεξουαλική δουλεία) όταν αυτοί κατέλαβαν τεράστια τμήματα του βορείου Ιράκ. Στον καταυλισμό είχαμε μία αναλυτική συζήτηση για την ζωή τους πριν την επίθεση, για τη γενοκτονία που υπέστησαν, για τα σχέδια τους – αν μπορεί κανείς να μιλήσει για «σχέδια» – όσον αφορά το μέλλον τους. Θορυβημένες με τις φράσεις τους «Δεν θέλουμε να γυρίσουμε πίσω. Δεν έχει μείνει πια τίποτα εκεί…» τους ζητήσαμε να το αιτιολογήσουν. Η απάντηση ήταν ότι «…θέλουμε να πάμε στη Δύση να πούμε σ’ όλον τον κόσμο αυτό που συνέβη στα μέρη μας, να τους ενημερώσουμε για μας…». Στη συνέχεια, περπατήσαμε μέσα στον καταυλισμό περικυκλωμένες από παιδιά που ήταν χαρούμενα γιατί είχαν επισκέψεις, μπήκαμε σε κάποια αντίσκηνα και μιλήσαμε με κάποιες γυναίκες για τη ζωή τους πριν τις επιθέσεις του ISIS, τη γενοκτονία που διαπράχθηκε και τις δύσκολες συνθήκες της ζωής τους στο παρόν. Ξεριζωμένες από τον τόπο τους ωστόσο με πρόσωπα σφιγμένα αλλά και αποφασισμένα να συνεχίσουν το αβέβαιο αυτό ταξίδι τους στο μέλλον.

Νωρίς το απόγευμα φτάσαμε στο Ντιγιάρμπακιρ και με τη συνοδεία τριών νεαρών Κουρδισών που μιλούσαν αγγλικά, πήγαμε σ’ ένα μεγάλο αθλητικό κέντρο όπου φιλοξενούνταν Κούρδισες από το Kobani. Βγήκαν πολλές γυναίκες με τα μωρά στην αγκαλιά για να μας υποδεχτούν και να μιλήσουν μαζί μας. Οι γυναίκες πρόσφυγες μας εξιστόρησαν τις δικές τους βιωματικές εμπειρίες από τις βάρβαρες επιθέσεις του ISIS στις περιοχές τους. Κεντρική θέση σε όλες τις αφηγήσεις τους ο περήφανος αγώνας που δίνουν συντρόφισσές τους στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων. Εμπειρίες συγκλονιστικές από χείλη σφιγμένα από τον πόνο αλλά και το πείσμα για συνέχιση της μάχης μέχρι τη νίκη. Οι συγκλονιστικές αφηγήσεις είχαν όλες ένα κοινό παρανομαστή: την έκκληση για αγωνιστική αλληλεγγύη στη μάχη ενάντια στη βαρβαρότητα και το σκοταδισμό. Γεμάτες από συγκίνηση και με δάκρυα στα δικά μας μάτια – για τις κοινές μνήμες που μας ξύπνησαν με τις αφηγήσεις τους – τις αγκαλιάσαμε και τις χαιρετίσαμε…

6 Μάρτη. Στην πόλη Nusaybin – στα σύνορα με την περιοχή της Rojava απέναντι από το καντόνι Jagira. Η έναρξη του φεμινιστικού καραβανιού. Η υποδοχή συγκλονιστική!!! Πλήθος κόσμου, γυναίκες όλων των ηλικιών, οι πιο μεγάλες με τοπικές ενδυμασίες, νέες κοπέλες ντυμένες στρατιωτικά, μουσικές, χοροί, συνθήματα στην αυλή ενός επιβλητικού κτιρίου όπου παντού υπάρχουν οι φωτογραφίες των Κουρδισών μαχητριών που πέσανε στις μάχες!!! Νέες κοπέλες οι πιο πολλές, όμορφες, μας χαμογελάνε, μας κοιτάνε από παντού μ’ ένα περήφανο βλέμμα…

Στο φόρουμ με τις συζητήσεις που έχει προγραμματιστεί, κύριο θέμα είναι όλο αυτό που επιχειρείται στην περιοχή της Rojava. Το θέμα: «Δημοκρατική Συνομοσπονδία και η Επανάσταση στη Rojava κάτω από την ηγεσία των γυναικών» (“Democratic Confederalism and Rojava Revolution under the leadership of women”). Η αίθουσα κατάμεστη από Κούρδισες που έχουν έρθει και από τα τρία καντόνια της Rojava, από ντόπιες Κούρδισες, από τις γυναίκες που συμμετέχουμε στο φεμινιστικό καραβάνι.

Οι δύο Κούρδισες ομιλήτριες, χαιρετίζουν αρχικά την Παγκόσμια Πορεία Γυναικών που στηρίζει τον αγώνα τους με την έναρξη του φεμινιστικού καραβανιού στον τόπο τους. Στη συνέχεια, η αναφορά τους στην επανάσταση που επιχειρείται στη Rojava μέσα από τον αγώνα και την προσπάθειά τους να δημιουργήσουν μια άλλη κοινωνία!!! ‘Oπως αναφέρει σε κάποια σημεία της ομιλίας της η Γιλντάν (YPJ) «Προσπαθούμε, μέσα από την αυτοοργάνωση, από τη βάση προς την κορυφή, να δώσουμε χώρο σε όλους, να δημιουργήσουμε μια κοινωνία με πολλές φωνές!!! Χτίζουμε την αυτονομία!!! Δημιουργούμε κοινωνικά κέντρα όπου όλες οι γυναίκες, οι μειονότητες έχουν την ευκαιρία να αυτοοργανωθούν!! Παλεύουμε για την απελευθέρωση όλων των γυναικών κόντρα στις παραδόσεις και στα έθιμα που περιορίζουν τις γυναίκες!! Οι γυναίκες που συμμετέχουν στις στρατιωτικές οργανώσεις (YPJ) επιδρούν στις αλλαγές που επιχειρούνται στην κοινωνία. Οι γυναίκες που εκπαιδεύονται στα όπλα και οι γυναίκες μαχήτριες προστατεύουν τον εαυτό τους και τα σπίτια τους, μάχονται ενάντια στη βία αλλά μάχονται για να κερδηθεί και η «μάχη» γι αυτήν την άλλη κοινωνία που χτίζεται, όπου με ισοτιμία οι γυναίκες συμμετέχουν σε θέσεις εξουσίας και στη λήψη των αποφάσεων. Αυτή η νέα οργάνωση της κοινωνίας δεν είναι πολιτική αλλά αυτοοργάνωση με πολιτικό περιεχόμενο. Σ’ αυτήν, όλες μαζί, Κούρδισσες, Αράβισσες, Ασσύριες, οργανώνουμε τις ζωές μας και συμμετέχουμε στο δημόσιο χώρο κι αυτό είναι ένα παράδειγμα και για τον υπόλοιπο κόσμο!! Υπάρχουν «Σπίτια γυναικών» όπου οι γυναίκες συμμετέχουν και μπορούν να βάλουν όλα τα θέματα που τις αφορούν – π.χ. τη βία κατά των γυναικών – όπως το ίδιο μπορούν να κάνουν και σ’ όλη την κοινότητα!!! Υπάρχουν προγράμματα μόρφωσης και επιμόρφωσης σε Ακαδημίες που αφορούν τη διπλωματία – που μέχρι τώρα κατέχονταν από τους άνδρες κι αυτό τώρα αλλάζει με τη συμμετοχή των γυναικών και σ’ αυτόν τον τομέα – τη νομοθεσία, τις γυναικείες σπουδές, τις πολιτισμικές, την ιστορία και τον αγώνα των γυναικών κ.ά. Αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε την παλιά νοοτροπία!!!..» Και συνεχίζει η Μεϊζέ: «Η επανάσταση στη Rojava, είναι η πρώτη διαδικασία κοινωνικοποίησης που δημιουργεί μια κοινωνία, μια δημοκρατική συνομοσπονδία, μια κοινωνία πολυπολιτισμική, δημοκρατική, που επιτρέπει να υπάρχουν όλες οι εθνότητες μαζί, που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες να μάχονται ενάντια στην πατριαρχία, στις γυναίκες που δίνουν το «χρώμα τους» σ’ αυτήν την κοινωνία που χτίζεται!! Η επανάσταση στη Rojava μάχεται τις παλιές νοοτροπίες και γεννά το καινούριο!!!»

Οι άλλες συζητήσεις που οργανώθηκαν στο ίδιο φόρουμ είχανθέματα: «Ecology and Exploitation of Nature» και «Discussions on Gyneology» και «Women’s Labour and All Forms of Violence Against Women». Την επόμενη μέρα, στις 7/3 έγινε μία μαζική και μαχητική πορεία – όπου πήραν μέρος πάνω από 5.000 γυναίκες – κατά μήκος των συνόρων με ταυτόχρονη πορεία των γυναικών από την απέναντι πλευρά στον καντόνι Jazira που κατέληξαν σε δύο μεγάλες συγκεντρώσεις!!! Τα συνθήματα και τα τραγούδια των γυναικών σπάσανε τα σύνορα!!!!

Το απόγευμα της ίδιας μέρας μια ομάδα πέντε γυναικών από το Χώρο μας, ξεκινήσαμε με ένα μίνι-μπας το ταξίδι για το Σουρούτς που βρίσκεται στα σύνορα, σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το Kobani. Ήταν ένα μεγάλο ταξίδι και φτάσαμε στον καταυλισμό των προσφύγων από το Kobani αργά το βράδυ. Αποφασίσαμε να μείνουμε και την άλλη μέρα και μας φιλοξένησε το βράδυ ένα νεαρό ζευγάρι Κούρδων στο σπίτι τους. Πρέπει να αναφέρω ότι η φιλοξενία των ανθρώπων όλες αυτές τις μέρες ήταν απλόχερη και πολύ θερμή!! Έτσι, ξημερώνοντας 8 του Μάρτη ήμασταν στον καταυλισμό «μιλώντας» με τις γυναίκες και τα παιδιά από το Κομπάνι!! 8 Μάρτη, παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, με τις γυναίκες από το Κομπάνι!! Το Κομπάνι που ο ηρωικός αγώνας του ταυτίστηκε με τις γυναίκες!!! Στο Κομπάνι που αυτή την στιγμή γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια όχι μόνο να χτιστεί ξανά αλλά που σ’ ολόκληρη την περιοχή της Rojava «χτίζεται» με την ίδια επιμονή και πείσμα – όπως κι ο αγώνας τους – από τα κάτω μια άλλη κοινωνία!! Οι γυναίκες είναι στο κέντρο αυτής της προσπάθειας. Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, ανοίγονται όλα τα θέματα που τις αφορούν (ισοτιμία, ισότιμη συμμετοχή στην πολιτική, εργασία, γνώση κι ενημέρωση για την ιστορία και τον αγώνα των γυναικών, μητρότητα, έκτρωση, κ.ά). Ακόμη και στον καταυλισμό των προσφύγων από το Κομπάνι υπάρχει σε σκηνή ένα “Σπίτι Γυναικών” όπου συμμετέχουν γυναίκες σε επιμορφωτικά σεμινάρια για όλα τα παραπάνω θέματα. Ένα πολιτικό και κοινωνικό εγχείρημα βρίσκεται σε εξέλιξη!!!!

Φορτισμένες συναισθηματικά και με πολύ μεγάλη συγκίνηση γι αυτές τις γυναίκες που δίνουν πραγματικές αλλά και συμβολικές μάχες καθημερινά, που χωρίς να ξέρουμε η μία τη γλώσσα της άλλης καταφέραμε με τα μάτια, με τις κινήσεις και κυρίως με την καρδιά να επικοινωνήσουμε, τις αγκαλιάσαμε, τις χαιρετήσαμε, ανταλλάξαμε τα μαντήλια μας και ξεκινήσαμε να φύγουμε αφήνοντας εκεί την ψυχή μας.

Φτάνοντας στη συνοριακή γραμμή και βλέποντας απέναντί μας το Κομπάνι, ενημερωθήκαμε ότι δεν μπορούσαμε να μπούμε μέσα και η δικαιολογία των τουρκικών αρχών ήταν η γραφειοκρατία που απαιτείται… Ωστόσο προχωρήσαμε και πλησιάσαμε όσο πιο κοντά γινόταν, θέλοντας να στείλουμε ένα μήνυμα:«Είμαστε εδώ!!! Μαζί σας!! Κουράγιο!!! Καλόν αγώνα μέχρι την τελική νίκη!!!». Κι έπειτα ακούστηκαν δύο δυνατές εκρήξεις και η μία – η πιο δυνατή – συνοδεύονταν και από καπνό. Οι άνθρωποι που μας συνόδευαν μας ενημέρωσαν ότι ήταν βλήματα που σκάγανε και ότι υπήρχαν τέτοια όπως και νάρκες σ’ όλη την περιοχή που άφησαν φεύγοντας οι τζιχαντιστές. Επισκεφτήκαμε τον μικρό οικισμό και το μουσείο με τις φωτογραφίες των νεκρών αγωνιστών και αγωνιστριών που πέσανε πολεμώντας…

Παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής και φτάνοντας στο Σουρούτς, βρεθήκαμε μπροστά σε μια μεγάλη μαχητική διαδήλωση. Κόσμος πολύς στο δρόμο, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, κρατώντας σημαίες, φωνάζουν δυνατά συνθήματα, με χέρια υψωμένα, με πρόσωπα αποφασισμένα!!! Ακούγονται πυροβολισμοί στον αέρα. Το μίνι-μπας σταματάει, είμαστε ανάμεσα στο πλήθος… Μαθαίνουμε ότι άνδρες του PKK και του YPG φέρνουν δύο νεκρούς μαχητές από το Κομπάνι και ο κόσμος τους συνοδεύει μέχρι τα σπίτια τους μ’ αυτήν τη μαχητική διαδήλωση με τα υψωμένα χέρια με το σήμα της νίκης!!

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΡΗΝΟΣ ΣΤΟ ΚΟΜΠΑΝΙ!! ΜΟΝΟ ΠΕΙΣΜΑ ΚΙ ΑΓΩΝΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΝΙΚΗ!!

Φτάσαμε αργά το βράδυ στο Ντιγιάρμπακιρ όπου είχε ολοκληρωθεί μια μεγάλη μαχητική και μαζική πορεία!! 8 Μάρτη 2015: το φεμινιστικό καραβάνι – η 4η διεθνής δράση της Παγκόσμιας Πορείας Γυναικών ξεκινούσε το μεγάλο ταξίδι του!!!