της Esra Dogan
Όταν επικρατεί αστάθεια και αντιδημοκρατικές πρακτικές, εμείς οι γυναίκες γνωρίζουμε από την ιστορία ότι θα είμαστε οι πρώτες που θα υποφέρουν και ότι οι αγώνες μας για ισότητα και ελευθερία θα δεχθούν επίθεση. Θα ήταν ψέματα αν έλεγα ότι σοκαρίστηκα όταν έμαθα ότι το σαββατοκύριακο η κυβέρνηση του ΑΚP, με το πρόσχημα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, έκλεισε γυναικείες οργανώσεις με νομοθετικά διατάγματα. Ήμουν τρομοκρατημένη αλλά σε καμία περίπτωση έκπληκτη.
Κι εγώ, όπως και οι περισσότερες από εσάς, παρακολουθούσα τις τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία με διαρκώς αυξανόμενο πόνο και τρόμο. Από τότε που η Τουρκική Κυβέρνηση απέκτησε τις εξουσίες του κράτους έκτακτης ανάγκης, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, έχουν γίνει χιλιάδες συλλήψεις, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από το δημόσιο τομέα – συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων του στρατού, δημόσιων υπαλλήλων, δασκάλων και δικαστών – πολλά αντιπολιτευόμενα μέσα έχουν φιμωθεί και εκατοντάδες δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν διώξεις.
Στην αρχή, οι αρχές ισχυρίζονταν ότι κυνηγούσαν τους υποστηρικτές του Γκιουλέν, που κατηγορούνταν ως ενορχηστρωτές του πραξικοπήματος, καθώς και όσους μετά την ανανεωμένη στρατιωτική σύγκρουση είχαν δεσμούς με το ΡΚΚ. Κι όμως, η κυβέρνηση του ΑΚΡ δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει το πραξικόπημα και τις αυξημένες νομοθετικές εξουσίες ως ευκαιρία για την περαιτέρω φίμωση κάθε είδους αντιπολίτευσης – αυτή είναι η τελευταία φάση μιας διαδικασίας που ξεκίνησε όταν ο Ερντογάν μετά τις διαμαρτυρίες στο πάρκο Γκεζί το 2013 ορκίστηκε ανοιχτά ότι θα συντρίψει κάθε φωνή αμφισβήτησης. Μέσα στην προσπάθεια του Τουρκικού κράτους να απομονωθούν τα κινήματα αντίστασης από το σύνολο της κοινωνίας, τώρα πια ακόμα και δημοκρατικές φωνές κατηγορούνται ότι προβαίνουν σε τρομοκρατικές ενέργειες.
Με δεδομένες αυτές τις συνθήκες πια, η κυβέρνηση δεν άργησε να στραφεί ενάντια στα κινήματα αλληλεγγύης και αντίστασης των γυναικών.
Αρχικά το Σεπτέμβρη οι αρχές έκλεισαν πολλά κέντρα γυναικών, μετά το διορισμό νέων διοικητών σε αντικατάσταση των 28 εκλεγμένων δημάρχων και άλλων διοικητικών στελεχών στο Κουρδιστάν, που προέρχονταν κυρίως από το HDP. Έπειτα, από τα τέλη Οκτώβρη, το Υπουργικό Συμβούλιο εξέδωσε διάταγμα για το κλείσιμο του πρώτου στον κόσμο πρακτορείου ειδήσεων μόνο με γυναίκες JINHA, που λειτουργούσε από τα κεντρικά του γραφεία στο Ντιγιάρμπαρκιρ από το 2012.
Και τώρα, μόλις μια βδομάδα μετά τη σύλληψη των δύο συν-αρχηγών του HDP, Demirtas και Yuksekdag, καθώς και ακόμα οκτώ βουλευτών, ο Υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσε την προηγούμενη Παρασκευή το κλείσιμο 370 οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Από αυτές τουλάχιστον οι εννιά ήταν ενώσεις γυναικών από διάφορες πόλεις της Τουρκίας, όπως η Rainbow Women’s Association στην Ιστανμπούλ, την Panayir Women Solidarity Association στην Μπούρσα και την KJA (Ελεύθερο Κογκρέσο Γυναικών) στο Ντιγιάρμπαρκιρ. Καθώς δεν έχει ακόμα κοινοποιηθεί ολόκληρη η λίστα, αυτός ο αριθμός γυναικείων οργανώσεων αναμένεται δυστυχώς να αυξηθεί.
Οι βασικές δράσεις αυτών των οργανώσεων ήταν η παροχή καταφυγίου σε θύματα κακοποίησης, καθώς και επιμορφωτικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Το γιατί η κυβέρνηση του ΑΚΡ τις παρουσιάζει ως επικίνδυνες συνδέεται με το στόχο της να δαιμονοποιήσει τη γυναικεία αλληλεγγύη και το αναπτυσσόμενο φεμινιστικό κίνημα στην Τουρκία, ειδικά στο Κουρδιστάν. Πραγματικά, καθώς οι διεκδικήσεις των γυναικών για έμφυλη ισότητα εκλαμβάνονται ολοένα περισσότερο ως απειλή για την αρρενωπότητα και το καταπιεστικό καθεστώς, η κυβέρνηση του ΑΚΡ επιλέγει να χρησιμοποιήσει τον κρατικό μηχανισμό ως μια μορφή βίας κατά των γυναικών.
Όπως φαίνεται στην κοινή δήλωση που εξέδωσαν 50 οργανώσεις, ενώσεις και ομάδες γυναικών, συμπεριλαμβανομένης και της συνέλευσης γυναικών του HDP, την Κυριακή με τίτλο «Στεκόμαστε ενωμένες με τις συναγωνίστριές μας»:
«Η παρεμπόδιση των κοινωνικών πρωτοβουλιών και των οργανώσεων γυναικών που διεκδικούν ελευθερία και ισότητα είναι πρακτικές ασύμβατες με τη δημοκρατία, την ευνομία, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες και δεν μπορεί να νομιμοποιείται υπό την πρόφαση της Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης. Αυτή η αρσενική οπτική, που δοξάζει την ισχύ, το φόβο και την πίεση, είναι ανοικτή κτηνωδία απέναντι στις γυναικείες οργανώσεις που παλεύουν ενάντια στη βία κατά των γυναικών, διεκδικώντας ελευθερία και ισότητα. Είναι η αγριότερη και η πιο επίσημη μορφή της βίας που υφίστανται οι γυναίκες καθημερινά».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το σφράγισμα των γραφείων των γυναικείων οργανώσεων αποτελεί κατεξοχήν προσπάθεια φίμωσης των γυναικών στην Τουρκία, που στέλνει ένα μήνυμα φόβου. Και σίγουρα η προσπάθεια αντίστασης σε τόσο καταπιεστικές πρακτικές που στοχεύουν τους αγώνες των γυναικών δεν μπορεί αν είναι ούτε εύκολη ούτε ανώδυνη. Κι όμως, καθώς έβλεπα τα δυνατά μηνύματα αλληλεγγύης εκατοντάδων γυναικών και γυναικείων οργανώσεων τις τελευταίες μέρες, δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ: Μπορεί η αντίσταση και η αλληλεγγύη των γυναικών να περιοριστεί μέσα σε τοίχους;
Η ανακοίνωση της οργάνωσης Van Women Association, που λειτουργούσε από το 2004, πριν σφραγιστεί το Σάββατο, μου δίνει την απάντηση, μου υπενθυμίζει ότι η γυναικεία αντίσταση και αλληλεγγύη είναι πολλά παραπάνω από μερικούς τοίχους.
«Εμείς οι γυναίκες δεν είμαστε κτίρια, γραφεία, πόρτες ή κλειδιά. Μπορείτε να σφραγίσετε τα κτίρια μας, τα γραφεία μας, τις πόρτες μας και να μας πάρετε τα κλειδιά. Αλλά δεν μπορείτε να περιορίσετε τον αγώνα, το πνεύμα της αλληλεγγύης μας. Δεν μπορείτε να κλέψετε τους κόπους, τις προσπάθειες μας. Μπορείτε να μας σφραγίσετε την πόρτα, αλλά όχι τα μάτια, το μυαλό, την ψυχή και τα έργα μας!»
Ειλικρινά πιστεύω ότι οι σπόροι της γυναικείας αντίστασης είναι εκεί, είναι παντού, και συνεχίζουν να μεγαλώνουν στα εδάφη από τα οποία προέρχομαι. Οπότε θα έλεγα ψέματα αν έλεγα ότι αισθάνομαι απελπισμένη. Είμαι τρομοκρατημένη, πράγματι, αλλά σε καμία περίπτωση απελπισμένη.
Και πράγματι, παίρνω όλο και περισσότερο θάρρος από το διαρκώς αναπτυσσόμενο φεμινιστικό κίνημα στην Τουρκία όπως και από το γυναικείο απελευθερωτικό κίνημα στο Κουρδιστάν και παραπέρα. Με εμπνέουν τα ιστορικά κατορθώματα της γυναικείας αλληλεγγύης και τα μελλοντικά του ιδανικά.
Όπως πολύ όμορφα γράφει και η παραπάνω κοινή δήλωση γυναικείων οργανώσεων:
«Εμείς οι γυναίκες θα συνεχίσουμε να είμαστε παρούσες, είτε υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης ή και με όποιες άλλες συνθήκες. Θα αγωνιζόμαστε ενάντια σε κάθε πραγματική και παράνομη μορφή καταπίεσης που στοχεύει να άρει την ελευθερία λόγου, συνεύρεσης και οργάνωσης. Θα συνεχίσουμε να επιμένουμε στην ανάγκη για ισότητα, δικαιοσύνη, ελευθερία και δημοκρατία. Ως γυναίκες, η θέση μας είναι εκεί όπου οι γυναίκες είναι παρούσες, η πόρτα μας είναι κάθε κατώφλι όπου υπάρχουν γυναίκες, παράθυρό μας είναι η ιστορία μας και κλειδί μας είναι η αλληλεγγύη μας.
Είναι μόνο κάποια κτίρια που έχουν αποκλειστεί, ενώ εμείς είμαστε παντού!
Ζήτω η Γυναικεία Αλληλεγγύη
#kadinlarsusmayacak (οι γυναίκες δεν θα μείνουν σιωπηλές)»
Παρακάτω μερικές φωτογραφίες: