της Alison Hird
Αν και ήταν εδώ και 15 χρόνια στα σκαριά, το Σπίτι της Μπάμπα Γιάγκα, του οποίου το όνομα είναι παρμένο από την σλαβική μυθολογία και σημαίνει «μάγισσα», εγκαινιάστηκε τώρα μόλις στο Montreuil, στην ανατολική πλευρά του Παρισίου.
«Το να ζεις πολύ είναι καλό πράγμα αλλά τον να γερνάς καλά είναι ακόμη καλύτερο» λέει η 85χρονη Therese Clerc η οποία είχε εμπνευστεί το σχέδιο αυτό ήδη από το 1999.
«Τα γηρατειά δεν είναι ασθένεια» δηλώνει η κομψή και δυναμική Clerc. «Θέλουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που οι άνθρωποι βλέπουν τα γηρατειά» και αυτό σημαίνει «να μάθουμε να ζούμε διαφορετικά».
Το κτήριο στεγάζει 26 πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα. Τα 21 είναι προσαρμοσμένα για τις ηλικιωμένες ενώ τα 4 έχουν κρατηθεί για φοιτήτριες.
Οι ενοικιάστριες πληρώνουν κατά μέσο όρο 420 ευρώ για 35 τ.μ.
Η πενταόροφη κατοικία είναι στην καρδιά του Montreuil, μόλις δυο βήματα από το μετρό, τα μαγαζιά και το σινεμά.
Το γεγονός ότι το σπίτι βρίσκεται στο κέντρο είναι σημαντικό. Το μήνυμα είναι «Θα βγεις έξω, έχεις δικαίωμα να είσαι δραστήρια» λέει ο Jean-Paul Blery από το Τμήμα Οικήσεως του Δήμου.
H Janine Popot μετακόμισε στο στούντιο της-των 29 τ.μ.-λίγες βδομάδες πριν αλλά ακόμα δεν έχει ανοίξει όλες τις κούτες. Καθώς προέρχεται από μια οικογένεια με δέκα παιδιά, λέει ότι ήθελε να ζήσει μαζί με άλλους αλλά όχι σε ένα συμβατικό σπίτι. «Ήθελα να αποφύγω να καταλήξω σε ένα γηροκομείο, με οποιοδήποτε κόστος. Όταν δεν έχεις αρκετά λεφτά, το γηροκομείο σου φαίνεται σαν φυλακή» μας εξηγεί.
Το να γερνάς καλά σημαίνει να συνεχίζει να λειτουργεί η φαιά ουσία του εγκεφάλου. Έτσι το σπίτι δεν είναι απλά ένα μέρος για να μένεις. Το ισόγειο προορίζεται αποκλειστικά για δραστηριότητες και θα στεγάσει και πανεπιστήμιο για τους ηλικιωμένους πολίτες.
Οι ενοικιάστριες επιλέχθηκαν αφενός εν μέρει βάσει του τι μπορεί να προσφέρουν στην «κοινότητα» και αφετέρου βάσει του αν συμμερίζονται ή όχι τη φιλοσοφία του Σπιτιού της Μπάμπα Γιάγκα.
Πολλές, όπως η Janine, δραστηριοποιούνται στην εθελοντική εργασία.
Το έργο αυτό κόστισε σχεδόν 4 εκατομμύρια ευρώ και η χρηματοδότηση προήλθε από τουλάχιστον 8 διαφορετικές δημόσιες πηγές, συμπεριλαμβανομένου και του δημοτικού συμβουλίου του Montreuil, το οποίο συνηθίζει να επενδύει σε καινοτόμα έργα.
Ήταν ένας μακρύς και δύσκολος δρόμος, «μια επώδυνη διαδικασία σχεδόν σαν γέννα» λέει η Clerc. Ακριβώς επειδή η εξασφάλιση χρηματοδότησης για το έργο ενός Συνδέσμου ήταν πραγματικά πρωτοποριακή.
«Οι τοπικές αρχές δεν έχουν συνηθίσει να δουλεύουν με Συνδέσμους» λέει η 62χρονη ένοικος Dominique Doré. «Οι Σύνδεσμοι στη Γαλλία δεν μπορούν να αγοράσουν γη. Η Cecile Douflot (Υπουργός Στέγασης) προσπαθεί να το αλλάξει αυτό.»
Οι «Μπάμπα Γιάγκες» έχουν προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον, και στον Καναδά και στην Γαλλία, αλλά η Dominique Doré αρνείται ότι επιθυμούν να δημιουργήσουν franchise και προτιμά να τις συγκρίνουν με το κίνημα του slowfood.
«Βραδεία γήρανση; Γιατί όχι; Θέλουμε να ανταλλάξουμε ιδέες, να πάρουμε ό,τι καλύτερο υπάρχει εκεί έξω».
Και ενώ κάποιες Μπάμπα Γιάγκες υποστηρίζουν ότι στο σπίτι τους πρέπει να μένουν αποκλειστικά γυναίκες, η Doré λέει ότι είναι σίγουρο ότι το σπίτι θα εξελιχθεί.
«Έχουμε τη συνταγή, έχουμε την κατσαρόλα, από εμάς εξαρτάται να φτιάξουμε και τη σούπα».
Δυο παρόμοια έργα είναι υπό κατασκευή στο Palaiseau και στο Bagneux, και άλλες τοπικές αρχές ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Montreuil.
Ούτως ή άλλως, ένα τέταρτο του γαλλικού πληθυσμού (17 εκατομμύρια) επί του παρόντος είναι πάνω από 60 χρονών. Μέχρι το 2050 θα αποτελούν το ένα τρίτο του πληθυσμού.
Οι Γάλλοι θα πρέπει να βρουν λύσεις για την φροντίδα του αυξανόμενου, ηλικιωμένου πληθυσμού. Το να ενθαρρύνουν τις ηλικιωμένες να βοηθούν η μια την άλλη φαίνεται να είναι μια καλή λύση.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο RFI
Μετάφραση: Γεωργία Μανώλη
