της Ελένης Καρασαββίδου
Αν πιστεύουμε ότι η επιστήμη, και μάλιστα η ιατρική που στηρίζεται στην «ουδέτερη» φυσιολογία του ανθρώπινου σώματος, είναι αποκαθαρμένη από σεξισμό ας το ξανασκεφτούμε! Όμοια με ό,τι συνέβαινε στην αντιμετώπιση του παιδιού για αιώνες, που αντιμετωπιζόταν ως μινιατούρα ενηλίκου, πρωτοπόρες έρευνες (από εκείνες που προχωρούν με συγκρούσεις την επιστήμη μπροστά) επισημαίνουν ότι η γυναίκα (η γυναικεία καρδιά πιο συγκεκριμένα) αντιμετωπίζεται επίσης ως μινιατούρα του άνδρα. «Οι γυναίκες έχουν πληρώσει πανάκριβο τίμημα από το γεγονός ότι η ιατρική κοινότητα δεν γνώριζε τις διαφορές φύλου σε σχέση με τις καρδιοπάθειες», όπως η Bairey Merz, υπεύθυνη του κέντρου Καρδιολογικών Ερευνών στο περίφημο Cedars Sinai.
Πράγματι, σε αντίθεση με το ευρέως διαδεδομένο στερεότυπο, η καρδιοπάθεια σκοτώνει περισσότερες γυναίκες όλων μάλιστα των ηλικιών από όσες όλες οι μορφές καρκίνου μαζί. Περισσότερες από πεντακόσιες χιλιάδες γυναίκες πεθαίνουν μόνο στις ΗΠΑ από καρδιακό επεισόδιο κάθε χρόνο και πολλές από αυτές δεν είχαν ιδέα ότι έπασχαν από καρδιά. Το συντριπτικό αυτό ποσοστό θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί εάν δεν υπήρχαν (ανάμεσα σε αρκετούς άλλους) δυο κυρίως παράγοντες:
Οι μεταβολές στον τρόπο ζωής που συμπεριλαμβάνουν το άγχος το οποίο δημιουργεί ένας κόσμος στον οποίο το άτομο είναι ξεκρέμαστο, αλλά και η μίμηση λάθος προτύπων καθημερινής, καταναλωτικής, διαβίωσης από το άτομο αυτό. Σε ό,τι αφορά όμως τις γυναίκες και ένας τρίτος, κρυφός και καταλυτικός, παράγοντας προστίθεται:
Η αρνητική στερεοτυπία και η συνεπαγόμενη υποτίμηση στη φωνή της γυναίκας ασθενούς. Άπειρα «Γιατρέ -ή φίλε/η- έχω δύσπνοια» ή «γιατρέ νιώθω πόνους» αντιμετωπίστηκαν ως συμπτώματα γυναικείας φαντασιοπληξίας, ή κατάθλιψης, (από επιστήμονες που έβλεπαν, με προσοχή και καλή προαίρεση συνήθως, τις γνωστές -προσαρμοσμένες στο άλλο φύλο- εξετάσεις) ή ό,τι κάθε πιθανός απίθανος (πιθανή κι απίθανη) σκεφτεί.
«Γνωρίζουμε τα πολύ τελευταία χρόνια ότι η γυναικεία καρδιά διαφέρει στη φυσιολογία της από την ανδρική, κι ότι άνδρες και γυναίκες μπορούν να αναπτύξουν διαφορετικές μορφές ασθενειών. Οι γυναίκες, τις περισσότερες φορές, έχουν τις κύριες αρτηρίες τους καθαρές από αθυρωματικές πλάκες -σε αντίθεση με το μοτίβο που συναντάμε στους άνδρες, αλλά ότι τα μικρότερα στεφανιαία αγγεία παύουν να συστέλλονται και να διαστέλλονται σωστά. Καλούμε αυτήν την κατάσταση ως μικροαγγειακή στεφανιαία δυσλειτουργία», τονίζει η υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας του Cedars Sinai.
Αντί για τις μάζες λιπαρών πλακών που οι άνδρες αναπτύσσουν, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν λεπτότατη φέτα πλάκας επάνω στον τοίχο της αρτηρίας, κάτι που είναι αόρατο στο παραδοσιακό αγγειογράφημα. Για τον λόγο αυτόν οι πρωτοπόροι της έρευνας εργάζονται για την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών εργαλείων, ώστε να μπορούν με ακρίβεια να ανιχνεύσουν μικρές αρτηρίες σε δυσλειτουργία. Υπάρχουν γυναίκες, όπως προσθέτει η Bairey Merz, που πηγαίνουν σε διάφορους γιατρούς για χρόνια και ποτέ δεν έχουν διαγνωστεί σωστά. Πρόκειται για πεπειραμένους καρδιολόγους, που όμως δεν έχουν εκπαιδευτεί σε σχέση με τις διαφορές φύλου στην καρδιά.
«Η κατάσταση αυτή έχει μετατρέψει αυτό που κάποτε θεωρούνταν ως ανδρική ασθένεια σε γυναικεία επιδημία», όπως η Barbra Streisand, βασική χρηματοδότης (πιθανότατα στη μνήμη του πατέρα της που πέθανε από καρδιά όταν η ίδια ήταν ενός έτους) του κέντρου στο Cedar Sinai, επισημαίνει:
[youtube width=”640″ height=”360″]http://youtu.be/XPCpw-HIPRg[/youtube]
Αυτή η έρευνα που δεν έχει κλείσει ακόμη 17 χρόνια έχει βοηθήσει και την υγεία ανδρών με καρδιοπάθεια, αφού έχουν ανακαλύψει ότι τα γυναικεία βλαστικά κύτταρα είναι ικανότερα στην εύρεση των περιοχών της καρδιάς που χρήζουν επιδιόρθωση μετά από μια καρδιακή προσβολή, παρέχοντας καλύτερες προοπτικές στην αναγεννητική διαδικασία. Όπως οι επιστήμονες επισημαίνουν με χιούμορ, ούτε στα ανδρικά βλαστικά κύτταρα αρέσει να δέχονται οδηγίες! Παρόλα αυτά το ζήτημα δεν είναι αστείο! Όπως τονίζεται πρέπει να ασχοληθούμε με τα ζητήματα της (έτσι κι αλλιώς συκοφαντημένης) γυναικείας καρδιάς ώστε να μην θρηνούμε μάνες, κόρες, φίλες, συνεργάτριες, που φεύγουν γιατί η φωνή τους ως ασθενών πρέπει να περάσει από αξιολογικούς διαύλους αιώνων οι οποίοι τις υποτιμούν, και οι οποίοι, λιγάκι πιο πολύπλοκα καλυμμένοι, εξακολουθούν να λειτουργούν…
